U sali Javne ustanove (JU) „Zahumlje“ predstavljena je bogata izdavačka djelatnost renomirane arhivske, naučno-istraživačke i izdavačke ustanove Arhiva Vojvodine iz Novog Sada.
Tom prilikom promovisana je knjiga „Dosije Štedimlija“, koju su priredili Veljko Đurić Mišina i Blažo Đurović.
O izdavačkoj djelatnosti Arhiva Vojvodine govorila je Ivana Gačić, lektor i bibliotekar u ovoj ustanovi kulture, koja svoju izdavačku djelatnost razvija od 1954. godine, najprije u ediciji Posebna izdanja, a od 1978. godine i u ediciji Naučno-informativna sredstva o arhivskoj građi.
Arhiv Vojvodine, kako su naveli njeni predstavnici, afirmiše kritičku kulturu sjećanja i teži što većoj otvorenosti i dostupnosti. Biblioteka Arhiva Vojvodine sadrži oko 10 hiljada naslova domaće i strane stručne literature i oko 6 hiljada svezaka, u okviru 520 naslova periodike iz raznih oblasti stvaralaštva. Posjeduje 167 rariteta, a najstarija je iz 1759. godine, štampana u Veneciji.
Dr Nebojša Kuzmanović, direktor Arhiva Vojvodine, napomenuo je da je “Dosije” o Saviću Markoviću Štedimliji objavljen prošle godine, te da su priređivači ovog djela Blažo Đurović i Veljko Đurić Mišina.
Smatra da se poslednjih 20-ak godina u Crnoj Gori, na temelju delovanja Štedimlije i Sekule Drljevića, pravi identitet crnogorskog čovjeka i crnogorske nacije.
Promovisano djelo temelji se na 700 strana arhivskih dokumenata, koji su, po riječima Kuzmanovića, autentična arhivska građa, dakle istina, kojom se sagledava ličnost Savića Markovića Štedimlije.
Dosije se nalazi u Državnom arhivu Hrvatske, a dr Kuzmanović je najavio da Blažo Đurović priprema Dosije Sekule Drljevića, koji će Arhiv Vojvodine objaviti u ovoj godini, te dnevnike nadbiskupa Alojzija Stepinca, dokumenta koja, po riječima Kuzmanovića, nisu do sada objavljena, a čuvaju se u zagrebačkoj Nadbiskupiji. Ta građa će, smatra on, pomoći da se preispita priča o proglašenju Alojzija Stepinca za sveca.
Predsjednik Opštine Nikšić Marko Kovačević izrazio je zadovoljstvo što Opština Nikšić i JU “Zahumlje” ulaze u saradnju sa Arhivom Vojvodine, koji se nije zatvorio u svoju osnovnu djelatnost, ni u sam prostor autonomne pokrajine Vojovodina, već djeluje u širem kontekstu sa dokumentima, koje prezentuje kroz izložbe i izdavačku djelatnost, tretirajući naučni rad naučnih radnika, čega je rezultat i knjiga “Dosije Štedimlija”.
Istoričar mr Ilija Bajović je mišljenja da je promovisana knjiga od velikog značaja, jer Savić Marković Štedimlija jeste, kako navodi, kontroverzna ličnost koja je svojim političkim djelovanjem ostavila dubok trag, čije se posledice lako mogu uočiti i do naših dana.
Objavljivanje ove zbirke dokumenata, po mišljenju prof. dr Budimira Aleksića, predstavlja izdavački poduhvat prvog reda i ima višestruk značaj.
Naučni istraživači, navodi Aleksić, sada sa ovom knjigom imaju objavljenu građu o ličnosti, koja je svojim djelom i idejama trasirala put, kojim je 1997. godine Crnu Goru poveo bivši režim.
Na kraju promocije, kojom je moderirala Sanja Demirović, primjerci knjige podijeljeni su publici.
Događaj je organizovan u okviru martovskog repertoara Nikšićke kulturne scene 2024.
Senka Čolović Šumić
foto/video:RTNK
