Institucija zaštitnika ljudskih prava i sloboda dale je Fondu penzijskog i invalidskog osiguranja (PIO) preporuku da u budućim slučajevima za svaku obustavu od iznosa penzije (članarina u udruženju penzionera, humanitarna pomoć…) posjeduje pisanu izjavu korisnika penzije, odnosno saglasnost, te da razmotri mogućnost da korisnicima penzija uz mjesečnu isplatu penzija, u izvještaju u stavci „obustave“ istakne i osnov za to, piše Dan.
Ta preporuka je uslijedila nakon što su ustanovili da je odlukom Fonda PIO u februaru uzet po jedan euro od penzije svakom penzioneru koji je odlučio da plaća članarinu Savezu udruženja penzionera Crne Gore, čime je sakupljeno 89.301 euro, sa isto toliko računa građana Crne Gore sa najnižim primanjima, a novac je bio namijenjen za postradale u zemljotresu u Turskoj i Siriji.
Zaštitnik pozdravlja održavanje humanitarnih akcija kojima se popravlja položoj različitih ranjivih kategorija građana Crne Gore, a takođe i položaj stanovništva drugih država koje je iz različitih razloga ugroženo. Međutim, kako ističu iz te institucije, u svim akcijama treba voditi računa da postupak dodjele pomoći bude zakonit i dobrovoljan, te s tim u vezi i potkrijepljen saglasnošću lica koje daje svoj novac.
– Izričita saglasnost je nužna, bez obzira na cilj koji se želi postići humanitarnom akcijom. U protivnom, radilo bi se o primoravanju građana – korisnika penzije da doniraju neki iznos od svog primanja. U konkretnom slučaju, iznos pojedinačne donacije od jednog eura ne predstavlja veliku sumu, međutim, o kojoj god sumi da se radi, odbijanje iznosa od penzije korisnika mora biti zakonito i opravdano, a u protivnom građani trpe štetu – navodi se u mišljenju koje potpisuje zamjenica ombudsmana Snežana Mijušković.
Zaštitniku su se pojedini korisnici penzije obraćali usmenim putem navodeći da im se od penzije odbija iznos od oko 0,50–0,70 eura mjesečno iako nikada nijesu dali saglasnost da budu članovi udruženja penzionera, niti su dobili člansku knjižicu. Neki od građana su, kako je navedeno u mišenju, navodili da su korisnici porodične penzije (nakon smrti korisnika starosne penzije koji je bio član udruženja) i da se i dalje, bez ikakve saglasnosti, odbija članarina za udruženje penzionera.
– Ovakva praksa nije dobra i ne predstavlja zakonito postupanje. Podsjećamo da je članstvo u udruženju penzionera dobrovoljno i da odbijanje iznosa za članarinu mora biti potkrijepljeno izričitom saglasnošću korisnika za članstvo, kojem će se predočiti, ukoliko želi da bude član, da ima obavezu plaćanja određenog iznosa od svoje penzije. U suprotnom, može se raditi o manipulativnim ponašanju u odnosu na ovu posebno osjetljivu kategoriju stanovništva, gdje su u najvećem broju stare osobe i osobe sa invaliditetom. Shodno Statutu Saveza udruženja penzionera Crne Gore, članstvo u udruženju zasniva se na načelu dobrovoljnosti, a udruženje je dužno da lice koje se upisuje upozna sa statutom i drugim opštima aktima udruženja i Saveza. Takođe, pri upisu član dobija člansku knjižicu. Iz izjašnjenja Fonda PIO, Zaštitnik zapaža da udruženja penzionera Pokret penzionera Crne Gore i Udruženje vojnih penzionera Crne Gore dostavljaju Fondu pisane saglasnosti – pristupnice penzionera koji žele da budu njihovi članovi, dok je ista obaveza uvedena i za Savez penzionera Crne Gore, čija su opštinska udruženja takođe u obavezi da dostave Fondu pristupnice za svoje članove. Međutim, u odgovoru Fonda ostalo je nejasno da li su opštinska udruženja izvršila tu obavezu – navodi se u mišljenju.
Građani treba da imaju sve informacije
Zaštitnik navodi da su građani iskazivali neupućenost u razloge odbijanja sredstava od penzije, a mišljenja su da je Fond PIO koji vrši obračun penzije, u cilju dobre prakse, te načela transparentnosti uprave, u izvještaju koji je dostavljan mogao pojasniti za koje namjene se vrši obustava (članstvo u udruženju penzionera, provizija za dostavu penzije putem Pošte CG, donacije…) određenog iznosa od penzije, kako bi korisnici penzije mogli reagovati u slučajevima nejasnoće.
Fond PIO u svom izjašnjenju navodi da je upravni odbor tog organa podržao zahtjeve Saveza udruženja penzionera za pružanje humanitarne pomoći stanovništvu Turske i Sirije, te da je obaveza direktora, ustanovljena zakonom, da izvršava odluke upravnog odbora.
Foto: Pixabay
