Nacrt oduke o državnim kapitalnom budžetu za 2024. godinu izazvao je nezadovosljstvo kod građana i rukovodećih struktura opština na sjeveru Crne Gore. Svi su oni uglavnom isticali da su opredijeljena sredstva za realizaciju kapitalnih prrojekta zanemarljivi u odnosu na ono što su stvarne potrebe. Konstatovali su da ta sredstva moraju biti veća ako se želi dati doprinos ravnomjernom regionalnom razvoju Crne Gore.
– Smatram da Vlada mora uložiti dodatni napor kako bi se obezbijedila dodatna sredstva za realizaciju većeg broja kandodovanih projekata na sjeveru Crne Gore. S obzirom na to da je sjever decenijama zapostavljan, ulaganja države moraju biti na mnogo većem nivou svake godine, kako bi išli u korak sa centralnom i južnom regijom, i na taj način se smanjivao jaz između njih i opština na sjeveru Crne Gore. Zato smo mi sa lokalnog nivoa spremni da iniciramo donošenja posebnog zakona za razvoj sjevera, koji bi podrazumijevao i veća izdvajanja iz državne kase za investicije na ovom području – kaže Vuko Todorović predsjednik Opštine Berane.
Prema podacima iz državnog budžeta 121 milion eura predviđen je za projekte po opštinama, 90 miliona za autoput i 29 miliona za međuopštinske i projekte koji se realizuju na državnom nivou. Za Andrijevicu je prihvaćeno šest projekata ukupne vrijednosti 930.000 eura, od čega se najviše odnosi na izgradnju transfer stanice od 650.000 eura, a tu su i vodovodi za Konjuhe i Trešnjevo od po 100.000 eura, i početak izgradnje sportske sale sa očekivanom isplatom u 2024. godini od 55.000 eura.
Predsjednik Opštine Andrijevica Željko Ćulafić smatra da opštine koje se suočavaju sa drastičnim odlivom stanovništva moraju imati veću podršku države.
– Nezvanični podaci minulog popisa ukaziju da se opštine na sjeveru Crne Gore, pored drugih problema suočavaju sa drastičnim iseljavanjem naroda. Narod se zasigurno seli i zbog neriješenih infrastrukturnih problema. Znamo da u državnoj kasi nema previše novca za sve zahtjeve, ali izdvajanja za nerazvijena područja, poput Andrijevice, moraju bitni znatno veća, ako iskreno želimo da i ovo malo naroda zadržimo da živi na svojim vjekovnim ognjištima – smatra Ćulafić.
Nacrtom odluke o državnom budžetu za Berane su planirane investicije od dva miliona eura, od čega najviše za rekonstrukciju i dogradnju Doma zdravlja u iznosu od 550.000 eura, novu gradsku saobraćajnicu pola miliona eura, po 200.000 hiljada za područno odjeljenje škole u Donjim Lugama i rekonstrukciju Opšte bolnice. Opštinski čelnici smatraju da je Vlada ovakvom odlukom pokazala maćehinski odnos prema opštini Berane.
– Vladi nijesmo poslali spisak želja kako to neki žele da predstave, već spremene projekte koji su rađeni na osnovu struke i realnih potreba opštine Berane. Tako da nijesu tačne konstatacije da ponuđeni projekti nijesu razvojni. Mi razumijemo i neke realne okolnosti koje su mogle da utiču da se kandidovani projekti ne podrže. Ali moraju se razumjeti i naši zahtjevi da Beranama treba da pripadne više novca za finansiranje kapitalnih projekat, jer smo za tako nešto stvorili neophodne preduslove – ističe Damjan Ćulafić potpredsjednik opštine Berane.
U Opštini Petnjica planirano je finansiranje tri projekta od ukupno 202.000 eura, od čega 182.000 za sanaciju klizišta Podvale, a po 10.000 eura za gradski vodovod i sanaciju korita rijeke Popče i izgradnju kanalizacije. Prvi čovjek Petnjice Samir Agović, navodi da ovi podaci ukazuju da je Vlada marginalizovala zahtjeve lokalne uprave.
– Petnjica je po zvaničnoj statistici, najnerazvijenija opština u Crnoj Gori. No, i pored takvog saznanja iz državne kase su za kapitalne projekte na području Bihora planirana zanemarljiva sredstva. Od svih opština za ove svrhe nama je namijenjeno najmanje novca. Nacrtom odluke o budžetu nijedean projekat koji smo kandidovali nije uvršten za finansiranje. To je potvrda da država ne vodi dovoljno računa o razvoju sjevera. Nadam se da će se u konačnom udovolji našim zahtjevima, jer ovo ovako zaista ne ide – istakao je Agović.
Na investicije u Rožajama se odnosi 10,7 miliona od čega 7,1 milion za rekonstrukciju puta Rožaje – Špiljani, dva miliona za ski-centar Hajla i milion eura za drugu fazu obilaznice.
– Može se reći da je Rožajama opredijeljeno dosta novca, ali se mora imati u vidu da je gro sredstva usmjeren za rekonstukciju glavne saobraćanice koja povezuje sjever sa Podgoricom i republikom Srbijom. To je projekat koji je trebalo svrstati u međuopštinske, a ne prikazivati kao je opština Rožaje za te namjene dobila preko sedam miliona eura – naveli su uz lokalne uprave.
Na Plav se odnose investicije od 2,5 miliona eura, od čega najviše 920.000 eura namijenjeno za rekonstrukciju gradske saobraćajnice, 220.000 za radiološko odjeljenje Doma zdravlja i 120.000 eura za gradsku tržnicu.
U Gusinje je predviđeno ulaganje od 680.000 eura, od čega 410.000 za rekonstrukciju glavne ulice i 250.000 eura za put Gusinje – Vusanje. I čelnici ovih opština smatraju da su izdvojena sredstva nedovoljna da se odgovori realnim zahtjevima koji pristižu od lokalnog stanovništva.
Ignorisani kandidovani projekti
U dopisu koji je Opština Berane u martu 2023. godine uputila Ministarstvu finansija Crne Gore nalazi se devet projektnih predloga za finansiranje iz kapitalnog budžeta države za 2024. godinu vrijednih oko sedam miliona eura. U tom dopisu se naglašava da je za svaki kandidovani projekat pripremljena kompletna projektno-planska dokumentacija, tj. da je svaki od predloženih projekata apsolutno spreman za pokretanje postupka za izvođenje radova. Iz lokalne uprave kažu da nije prihvaćem nijedan od kandidovanih projekta.
Očekivali smo da će Vlada imati razumijevanja za naše predloge, jer se radi o važnim infrastukturnim projektima za naš grad, ali nažalost uspalo je suprotno – kazala je Maja Đurišić sekretarka Sekretarijata za investicije.
Ćeman: Biće dodatnih ulaganja
Na sjednicu državnog parlamenta na kojoj se raspravljalo o budžetu za 2024. godine poslanik Demokrata Albin Ćeman kazao je da će se preko kumulativnih sredstva naći način da se finansiraju dva važna projekta na području opština Berane i Petnjica.
-Došlo se do dogovora da se od kumulativnih sredstav iz državne kase usmjeri novac za realizaciju projekta izgradnje regionalnog puta Petnjica – Bioča. Taj projekta treba da počne da se realizuje na jesen, nakon što se postojeći projekat upodobi sa novim evropskim propisima. Takođe, naknadno će se uzdvojiti sredstva za se projekt u Beranama na obilaznici od kružnog toka pored mosta Nika Strugara do Donjeg Taluma sa regulacijom protoka makve vrijednosti 3.540.310 eura – naglasio je Ćeman.
Izglasati zakon o razvoju Gornjeg Polimlja
Jedanod glavnih inicijatora da Gusunje prije deset goduna dobiuje status opštine dr Rusmin Laličić smatra da je neravnomjerni regionalni razvoj Crne Gore u dobroj mjeri kumovao da se sjeverni region danas nađe u nezavidnom položaju u odnosu na neke druge krajeve. Kazao je da je na potezu država, koja, kao je istakao, treba da donese posebni program za razvoj Gornjeg Polimlja.
-Država mora da formira ekspertske timove koji bi pratili i uticali na razvoj ne samo Gusinja nego i čitave doline Lima, a koja ima izuzetne prirodne potencijale. Umjesto što se pribjegava tako malim izdvajanjima za razvoj infrstrukture u ovom dijelu države, treba izglasati poseban zakon za razvoj Gornjeg Polimlja, onako kako je to urađeno i za neke druge destinacije u Crnoj Gori – naveo je Laličić.
Foto: DAN
