Epicentar rata u Izraelu: Šta je Pojas Gaze i zbog čega je on toliko važan?

Pojas Gaze, epicentar rata sa Izraelom, palestinska je enklava u rukama islamističkog pokreta Hamasa koja se decenijama teško nosi sa nasiljem i siromaštvom.

Na sjeveru i istoku graniči se sa Izraelom, na zapadu mu je Sredozemno more, a na jugu Egipat. To je teritorija od 360 kilometara kvadratnih, 41 kilometar dug i širok od šest do 12 kilometara.

Tamo živi dva miliona Palestinaca ili gotovo 6000 stanovnika po km², što je jedna od najvećih gustoća naseljenosti na svetu.

Zahvaljujući nalazištu Tell es-Sakan, otkrivenom 1998. godine, arheolozi mogu potvrditi da je utvrđeni kanaanski grad bio kontinuirano naseljen od 3200 do 2000 prije nove ere u sadašnjem Pojasu Gaze.

Nakon toga, Gaza je bila pod asirskom, babilonskom, rimskom, arapskom i hršćanskom dominacijom.

U dvadesetog vijeka Gaza je došla pod egipatsku upravu 1948. godine, ubrzo nakon proglašenja Države Izrael. Teritoriju je zatim okupirao Izrael nakon arapsko-izraelskog rata 1967. 

Izrael se 12. septembra 2005. jednostrano povukao iz Pojasa Gaze, gde dvije godine poslije na vlast dolazi Hamas, islamistički pokret koji Izrael i mnoge zapadne zemlje smatraju terorističkom organizacijom.

U junu 2006. Izrael je uveo kopnenu, vazdušnu i pomorsku blokadu enklave nakon otmice izraelskog vojnika koji je oslobođen 2011.

Jevrejska država je pojačala blokadu u junu 2007. kada je Hamas iz Gaze protjerao palestinsku vlast Mahmuda Abasa.

Jedini izlaz iz Gaze koji nije pod izraelskom kontrolom je granični prelaz Rafah sa Egiptom.

Lišen prirodnih resursa, Pojas Gaze pati od hronične nestašice vode i goriva. Nezaposlenost pogađa polovinu stanovništva, uključujući tri četvrtine mladih.

Više od dvije trećine stanovništva zavisi od humanitarne pomoći i živi ispod granice siromaštva.

Od 2008. do 2021. godine izraelska vojska četiri puta je napadala Gazu kako bi zaustavila Hamasove napade na Izrael, uništila mu infrastrukturu koja se koristila za te napade i ubila mu vođe.

Novi rat izbio je juče nakon masovnog, iznenadnog Hamasovog napada na Izrael.

Foto: EPA MOHAMMED SABER

NIKŠIĆ PROGNOZA