Akcija za socijalnu pravdu (ASP) uputila je Vrhovnom državnom tužilaštvu (VDT) krivičnu prijavu protiv N.N. lica u Ministarstvu energetike i rudarstva, a u vezi sa najavljenom dodjelom koncesije za istraživanje i eksploataciju rude crvenih boksita u „Bloku 4“ u Nikšiću, saopštili su iz te nevladine organizacije.
Ministarstvo je, podsjećaju, prije nekoliko dana objavilo javni poziv za dodjelu koncesije na navedenom ležištu, a ASP u prijavi navodi da je osnovana sumnja da je izvršeno krivično djelo nesavjestan rad u službi.
„Ukoliko dođe do zaključenja koncesionog aranžmana postojala bi osnovana sumnja u ispunjenost i elemenata bića krivičnog djela zloupotreba službenog položaja“, smatraju u ASP-u.
U Ministarstvu energetike i rudarstva, kojim rukovodi Saša Mujović, javni poziv pokrenut je, kako navode, na bazi koncesionog akta, kojim se drastično krši Zakon o koncesijama.
„Iako zakon jasno propisuje da koncesioni akt mora sadržati minimalni iznos koncesione naknade, u koncesionom aktu on se ne navodi, već se nezakonito objašnjava da će biti utvrđen aneksom ugovora“, ističu iz ASP-a.
„Ne može se dati početni-minimalni koncesioni iznos s obzirom da su dokazane samo rezerve C1 kategorije u ležištu ‘Podplaninik II’, koje je potrebno doistražiti i time dokazati najmanje rezerve B kategorije i njihov kvalitet na osnovu kojih se izrađuje Rudarski projekat eksploatacije. Nakon izvedenih geoloških istraživanja u prvom periodu realizacije koncesije, aneksom ugovora utvrdiće se pripadnost grupi ležišta, minimalna godišnja proizvodnja mineralne sirovine i minimalni-početni iznos koncesione naknade, u skladu sa tada važećim propisom“, navodi Ministarstvo, a što je, ocjenjuju u ASP-u, otvoreno i šokantno kršenje relevantnog zakona.
Navode da zakon propisuje da koncesioni akt mora imati i osnovne parametre za ocjenu ekonomske opravdanosti investicije.
„Ali ni toga nema, već se samo navodi procjena koštanja geoloških istraživanja rude – za dokazivanje milion tona rezervi trošak je oko 2,1 miliona eura“, pišu u saopštenju.
Ističu da ni u pogledu radne snage se ne navode brojke o očekivanom broju zaposlenih.
„Realno očekivani pronalazak novih ležišta boksita i mogućnost primjene površinskog ili podzemnog načina otkopavanja usloviće neophodan broj zaposlenih“, piše u koncesionom aktu.
U objavljenoj dokumentaciji, ističu da se ne može pronaći ni analiza opravdanosti javnog interesa davanjem koncesije, što je, kako navode, obaveza po zakonu.
„Jedan od obaveznih uslova u koncesionom aktu jeste izvod iz prostorno-planske dokumentacije. Trenutni planski dokument za Nikšić propisuje ovu lokaciju mineralnim područjem, ali kako su u toku izmjene Prostorno urbanističkog plana Nikšića, to Ministarstvo energetike i rudarstva procjenjuje da će tako ostati, pozivajući se na dobijeni akt lokalnog organa o tome“, smatraju u ASP-u.
„Proizilazi da će se usvajanjem izmjena i dopuna Prostorno-uranističkog plana opštine Nikšić steći uslovi za eksploataciju mineralnih sirovina (crvenih boksita) na prostoru Bloka 4“, prognozira Ministarstvo i „na bazi pretpostavke ulazi u projekat“, što je, kako smatraju, novo kršenje jasne zakonske procedure.
Ističu i da se nastavljaju nezakonitosti u predlogu ugovora, koji je objavljen na tenderu i treba da bude potpisan sa potencijalnim koncesionarom.
„Tako se propisuje da će se aneksom odrediti period trajanja koncesije, minimalna godišnja koncesiona naknada i minimalna godišnja proizvodnja, a nakon završenih istraživanja i dokazanih rezervi crvenih boksita“, navode iz ASP-a.
Tvrde da predlog ugovora uopšte ne sadrži antikoruptivnu klauzulu za raskid ugovora.
„Ali zato sadrži odredbu o mogućem prenosu (prodaji) koncesije uz saglasnost vlade. Upravo su preprodaje pojedinih koncesija u nekim ranijim periodima bile pod lupom javnosti i obilježene sumnjama u ozbiljne korupcije“, podsjećaju u saopštenju.
Smatraju da ovakva provođenja tenderskih postupaka za dodjelu koncesije za rude po, kako kažu, beskrupuloznosti, prevazilaze čak i period vladavine Demokratske partije socijalista (DPS).
ASP očekuje da se VDT promptno pozabavi navodima iz prijave i doprinese zaustavljanju projekta, za koji je „osnovana sumnja da se provodi uz teška kršenja zakona“.
Foto: ASP
