Primjena Granskog kolektivnog ugovora (GKU) za stambeno-komunalnu djelatnost, zaključenog 18. oktobra prošle godine, već nagovještava ozbiljne finansijske probleme u kolašinskim preduzećima “Komunalno” i “Vodovod i kanalizacija”.
Ukupni iznosi neophodni za zarade zaposlenih sada su veći u odnosu na prije 12 mjeseci i za više od 50 odsto, što bi, kažu direktori, bio izazov i za mnogo moćnije firme. To, kako objašnjavaju, naročito dolazi do izražaja u svjetlu činjenice da cijene nekih usluga nijesu dugo mijenjane, a neke su čak i pojeftinile.
Primjenom GKU, u preduzeću “Vodovod i kanalizacija”, iznos potreban za zarade uvećan je za više od 50 odsto, objašnjava izvršni direktor Miloš Peković. To je na mjesečnom nivou, kaže on, oko 10.000 eura u bruto iznosu. Istovremeno, podsjeća, usvajanjem cijena na osnovu metodologije Agencije za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti, cijena vode je od 1. janura umanjena za oko 35 odsto.
“Podatak da će u januaru iznos ukupno fakturisane količina vode biti manji od iznosa bruto zarada za više od 10.000 eura dovoljno govori o izuzetno teškoj finansijskoj situaciji u kojoj će se naći preduzeće u tekućoj godini, kako zbog usvajanja granskog kolektivnog, tako i zbog regulatora. Uzimajući u obzir činjenicu da, u skladu sa Zakonom o komunalnim djelatnostima, preduzeće ne može da se bavi drugim djelatnostima, osim uslugom isporuke vode i odvođenjem otpadnih voda, na čiju cijenu saglasnost mora dati regulator, a na rashodnoj strani visinu zarade određuje Ministarstvo, jasno je koliko je teško održati finansijsku stabilnost preduzeća”, kaže Peković za “Vijesti”.
Preduzeće ima 29 zaposlenih, od čega je trećina u službi zaštite i obezbjeđenja objekata izvorišta i rezervoara.
Primjenom GKU najniža neto zarada u kolašinskom “Vodovodu i kanalizacija” sada je 600 eura. Pored direktora, još nekolicina zaposlenih prima najvišu zaradu od oko 1.050 eura.
Kako je “Vijestima” kazao izvršni direktor “Komunalnog” Dušan Simović, u tom preduzeću razlika iznosa za zarade između decembra 2022. i decembra prošle godine, je 54,5 odsto, odnosno 12 000 u bruto, a nešto više od 9.000 eura u neto iznosu.
“Imajući u vidu da je od januara 2023. do primjene novog GKU u novembru, obračunska vrijednost koeficijenta bila nešto veća, a uzevši kao referentni podatak mjesec u kom sam došao na mjesto izvršnog direktora, podaci govore da je razlika između martovske i decembarske plate nešto više od 8.700 eura, ili 33 odsto u bruto iznosu. To je oko 7.000 eura u neto iznosu. Navedeni rast plata je, siguran sam, ozbiljan udar na finansije bilo kog preduzeća, a naročito našeg, imajući u vidu da su cijene po kojima naplaćujemo usluge iz vremena kad su plate bile mnogo niže, kad je cijena goriva bila skoro duplo niža… Takođe, moramo uzeti u obzir i inflaciju u tom periodu”, objašnjava Simović.
On podsjeća da je to trenutna teškoća svih opština i preduzeća koje dotiče GKU.
Simović, međutim, obećava i da će se, bez obzira na situaciju u kojoj su, truditi da “sve obaveze preduzeća izmiruju redovno, kao i da plate radnika uvijek budu na vrijeme”. Očekuje, kako kaže, kao i do sada, “nesebičnu pomoć Opštine kao osnivača i predsjednika Opštine sa njegovim najbližim saradnicima”.
Zajednica opština Crne Gore krajem prošle godine podnijela je inicijativu za ocjenu ustavnosti i zakonitosti GKU. Kako su objasnili, primjena GKU na lokalnom nivou mogla bi dovesti do stečaja u velikom broju opštinskih privrednih društava koja obavljaju stambeno-komunalnu djelatnost.
Podsjetili su, između ostalog, i da u zaključivanju GKU opštine nijesu ni učestvovale, niti su imale priliku da se izjasne o njemu, što je, kako kažu, njihovo osnovno pravo zagarantovano Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi i Zakonom o lokalnoj samoupravi.
Foto: Dragana Šćepanović
