Opštinske komisije za procjenu šteta od elementarnih nepogoda Plava, Kolašina, Bijelog Polja i Podgorice od Vlade su, zbog nevremena koje ih je pogodilo u prvoj polovini godine, tražile 1.714.692 eura, na ime nadoknade štete po osnovu 405 zahtjeva, ali nijesu dobili ni cent jer za te namjene nedostaje novca, konstatovano je u izvještaju o radu vladine Komisije za procjenu šteta od elementarnih nepogoda u periodu od juna 2022. do jula 2023. godine.
Na drugoj strani, ista ta Vlada, koja u zvaničnom izvještaju konstatuje da nema novca da pomogne građanima koji su pretrpjeli štetu usled elementarnih nepogoda, samo od maja do kraja avgusta na službena putovanja potrošila je čak 2.576.000 eura. U junu i julu Vlada je na ime službenih putovanja imala trošak od čak 1,3 miliona, a ono što je posebno zanimljivo jeste da su u maju za te namjene potrošili 667.000 eura, a u avgustu, mjesecu kada je inače najveći dio javne administracije na odmoru, trošak za putovanja je bio 609.000 eura. Na osnovu tih podataka ispada da naši predstavnici putuju istom mjerom i kad rade i kad ne rade. Budžetom za ovu godinu predviđena su oko 6,2 miliona eura za službena putovanja i troškove reprezentacije.
Komisija je u izvještajnom periodu odobrila naknadu po osnovu 1.625 zahtjeva, međutim, naknada nije isplaćena po određenom broju zahtjeva zbog pogrešnog broja računa ili nedostavljanja istog. Odluke po ovim zahtjevima pripremaju se kontinuirano, odnosno po pribavljanju računa. Da bi se ove naknade isplatile, neophodno je Komisiji obezbijediti dodatna sredstva.
– Posmatrano po regionima /opštinama, najveći broj naknada odobren je po zahtjevima iz opština sjevernog (819), i centralnog regiona (642), dok opštine iz južnog regiona, osim nekoliko pojedinačnih slučajeva, nijesu dostavljale zahtjeve. Pri tome, najveći broj naknada odobren je za sljedeće opštine: Tuzi (275), Nikšić (168), glavni grad Podgorica i Zeta (163), Kolašin (161), Rožaje (139), Gusinje (137), Bijelo Polje (143), a najmanji broj zahtjeva, a, time, i odobrenih naknada je za prestonicu Cetinje (2) i opštine Žabljak (3), Petnjicu (7) i Plužine (8). Međutim, Komisiji je dostavljen i znatan broj zahtjeva sa nepotpunom dokumentacijom. Ovi predmeti se vraćaju na dopunu opštinskim komisijama ili podnosiocima zahtjeva iz svih opština, što u znatnoj mjeri otežava rad Komisiji i usporava proces donošenja odluka. I pored navedenih problema, veliki broj donesenih odluka je i realizovan. S tim u vezi, u 2022. godini realizovano je oko 500 odluka za koje je opredijeljeno oko 450.000,00 eura, a do kraja jula 2023. realizovano je još 900 odluka i, po tom osnovu, utrošeno približno 1.170.000 eura. Jedan dio sredstava je rezervisan za realizaciju odluka u kojima su dati neispravni brojevi računa, a na raspolaganju Komisiji je svega oko 15.000 eura – navodi se u izvještaju Komisije.
Pri tome, kako navode, imajući u vidu da je opština Tuzi u posmatranom periodu bila jedna od najpogođenijih opština, samo za sanaciju pojedinačnih šteta u toj opštini izdvojeno je preko 500.000 eura.
– Za jedan broj zahtjeva Komisija je ocijenila da nije nadležna, pa su ovi zahtjevi proslijeđeni nadležnim organima na postupanje, a jedan broj zahjeva je odbijen, jer, prema ocjeni Komisije, nije postojalo osnova, odnosno nije se radilo o slučajevima gdje šteta nije nastala zbog bilo kojeg oblika elementarne nepogode. Takođe, odbijeni su i zahtjevi za naknadu štete na motornim vozilima nastale usljed grada. Važno je istaći da su sve odluke Komisije donesene jednoglasno, kako u pogledu ocjene opravdanosti zahtjeva, tako i u pogledu iznosa odobrenih naknada, naveli su iz Komisije.
Objašnjavaju da Komisija sukcesivno odobrava sredstva iz tekuće budžetske rezerve, tako da su raspolagali sa 1,7 miliona, 500.000 eura u 2022. i 1,2 miliona u 2023. godini. Postupajući po dobijenim zahtjevima, Komisija je vršila procjenu njihove opravdanosti (uzrok nastanka štete; opravdanost i validnost raspoložive dokumentacije; foto dokumentacija; procijenjena vrijednost štete od strane opštinskih komisija za procjenu štete, ministarstava i drugih relevantnih institucuja ili ovlašćenih procjenjivača).
Iznos pojedinačne naknade štete Komisija je utvrđivala na osnovu kriterijuma definisanih u Poslovniku o radu Komisije. Na samom početku rada Komisije, visina pojedinačne naknade kretala se i do 30 odsto od procijenjenog iznosa štete, ali kako se broj primljenih zahtjeva povećavao, tako je najveći iznos naknade limitiran na 20 odsto procijenjene vrijednosti štete. Za štetu nastalu na poljoprivrednim gazdinstvima i poljoprivrednim proivođačima opredjeljivana je naknada u iznosu do 20 odsto, za štetu pričinjenu na stambenim objektima i porodičnim imanjima i prilazima koji se nalaze na privatnim posjedima do 10 odsto procijenjene vrijednosti štete, a u slučajevima gdje je šteta pričinjena i na poljoprivrednim gazdinstvima i na objektima, opredijeljena naknada iznosila je do 15 odsto.
Opštinama sugerisano da se same snalaze za puteve
Pored zahtjeva za naknadu štete za fizička lica, Komisiji za procjenu šteta od elementarnih nepogoda dostavljeni su i zahtjevi za naknadu štete na lokalnoj putnoj i komunalnoj infrastrukturi, koja je izazvana poplavama, od opština Andrijevica, Petnjica, Plav, Gusinje, Kolašin, Mojkovac, Bijelo Polje, Rožaje i Šavnik, a što je u skladu sa zaključkom Vlade od 26. januara.
– S tim u vezi, a na zahtjev Komisije, Ministarstvo finansija je dalo mišljenje kojim se ističe da opštine samostalno obavljaju poslove lokalne samouprave koje su od neposrednog i zajedničkog interesa za stanovnike opštine i predlaže opštinama da ulože dodatne napore koristeći sve zakonske mogućnosti u cilju obezbjeđenja sredstava za pokriće troškova saniranja šteta nastalih usljed elementarnih nepogoda. Međutim, s obzirom na činjenicu da se radi o nedovoljno razvijenim opštinama sjevernog regiona, i da lokalne samouprave ne raspolažu sa dovoljno finansijskih sredstava, neophodno je koordinisanim aktivnostima Vlade Crne Gore, odnosno resornih ministarstava i navedenih opština učiniti dodatne napore u cilju sanacije nastale štete, ukazuju u Komisiji.
Foto: DAN
