Generalni sekretar NATO Jens Stoltenberg izjavio je danas da Sjevernoatlantska alijansa podržava dijalog Beograda i Prištine i očekuje da Kosovo pokaže da je odgovorno i konstruktivno, a Kosovo je podsjetio da, u skladu sa sporazumom iz 2013. godine, svako raspoređivanje bezbjednosnih snaga na sjeveru zahtijeva saglasnost Kfora.
Generalni sekretar NATO-a osudio je napade na pripadnike mirovne misije Alijanse krajem maja na sjeveru Kosova, prenosi Radio Slobodna Evropa.
„Napad na NATO-ovu mirovnu misiju, osoblje KFOR-a, koje se desilo u maju, potpuno je neprihvatljivo. Zbog toga krivci moraju odgovarati. U toku je istraga kosovskih vlasti“, izjavio je Stoltenberg, dodajući da se radi o pitanju sprovođenja zakona jer je prema njemu „neprihvatljivo da oni koji štite mir, budu napadnuti“.
Šef Alijanse je primio predsjednicu Kosova Vjosu Osmani, koja je ocijenila da su napadi na vojnike KFOR-a na sjeveru bili „planirani, organizovani i sprovedeni od srpskih organizovanih kriminalnih grupa, što je jasno dokazano video zapisima i istragom“.
„Ako bude nekažnjivosti za majske napade na KFOR-ove vojnike, kao i za kontinuirane napade na kosovske policajce i novinare, postoji rizik da počinioci to vide kao našu zajedničku slabost i osmjeliće se da iskoriste svaku priliku da ponove nasilje“, reči su predsjednice Kosova.
Krajem maja na sjeveru Kosova je izbilo nasilje jer je lokalno srpsko stanovništvo protestovalo protiv novoizabranih albanskih gradonačelnika opština na sjeveru Kosova koje je policija 26. maja uvela u zgrade opština. Te izbore su bojkotovali lokalni Srbi.
Kao rezultat višednevnih protesta, 29. maja su demonstranti napali i vojnike KFOR-a.
Bezbjednosna situacija, pogotovo na sjeveru Kosova, bila je ključna tema razgovora između Osmani i Stoltenberga.
Generalni sekretar NATO-a je pozdravio odluku kosovskih vlasti da smanje prisustvo policije na sjeveru zemlje i planove za održavanje novih lokalnih izbora iz četiri opštine na sjeveru Kosova.
Pozvao je strane da izbjegnu i uzdrže se od zapaljive retorike, i ispoštuju obaveze.
S tim u vezi, spomenuo je obavezu koju je preuzelo Kosovo prije jedne dekade kojom se obavezuje da neće rasporediti Kosovske bezbjedonosne snage na sjeveru bez prijethodne konsultacije i odobrenja komandanta KFOR-a.
„U skladu sa obavezama Prištine 2013. godine, svako angažovanje Kosovskih bezbjednosnih snaga na sjeveru zahtijeva pregovore sa KFOR-om. Očekujemo konsultacije za svaku akciju kosovskih policijskih snaga, koja može uticati na bezbjednost“.
Iako se ova obaveza odnosila samo na Kosovske bezbjedonosne snage (Kosovsku vojsku) a ne policiju, Stoltenberg je nakon razgovora sa Osmani objasnio da je stav NATO-a da je za raspoređivanje specijalnih snaga potrebno odobrenje KFOR-a i potrebna je bliska konsultacija između vlasti Prištine i KFOR-a „za bilo kakav angažman koji može uticati na našu poziciju i bezbjednost na Kosovu“.
Osmani je potvrdila da se obaveze koje datiraju od 2013. godine odnose samo na Kosovske bezbjednosne snage, ali da se ona zalaže za princip koordinacije sa saveznicima.
Naime, 2013. godine je tadašnji premijer Kosova Hašim Tači (Hashim Thaci) obećao NATO-u da Kosovske bezbjednosne snage neće ići na sjever Kosova, bez saglasnosti KFOR-a.
Foto: EPA-EFE/OLIVIER MATTHYS
