U organizaciji Matice crnogorske – ogranak Nikšić u sali Tehnopolisa kulturološkinja Nela Savković Vukčević održala je predavanje „Jezik iznad moći zla – 120 godina od rođenja Mirka Banjevića“.
Apostrofirana je Banjevićeva poetska i ideološka borba za očuvanje crnogorskog identiteta i naglašen njegov doprinos književnosti i kulturnoj baštini Crne Gore.
Mirko Banjević, rođen 1905. godine u Pješivcima, ostavio je zapažen trag u crnogorskoj kulturi i literaturi.
Njegova prva zbirka „Pobune uma“, objavljena 1930. godine u Nikšiću, ostala je upamćena kao testament intelektualnog otpora i borbe za ljudsko dostojanstvo.
„Mirko Banjević je izuzetno značajna ličnost za umjetnost i trajanje Crne Gore. Prvom zbirkom “ Pobuna uma“, snažnog naslova, izrazio je naše nasleđe, a ono je nepristajanje na pokorenost, porobljenost, na sve ono što unižava čovjekovo dostojanstvo. Ta vertikala prisutna je u ukupnom Banjevićevom stvaralaštvu, počev od knjige pjesama „Pobune uma“, poeme „Sutjeska“, do završnih zbirka, on potencira svoju spremnost na borbu, na nemirenje. Sva njegova djela su „Pobune uma“”, naglasila je Savković Vukčević.
Tema predavanja bila je i važnost jezika kao sredstva očuvanja identiteta. U periodu Banjevićevog stvaranja, vremenu izazova s kojima se suočavala Crna Gora, potiskivanja autohtonog života, njegovi stihovi bili su u službi otpora i borbe za istinu.
“Njegovo dijelo je analizirano sa više strana, tu se posebno ističe Radomir Konstantinović. Mirko Banjević i jedna grupa književnika, koju prepoznajemo kao crnogorska moderna, donosi preokret u crnogorskoj umjetnosti, koji se očitava u jeziku. Misli se na jednu zaprepetanost, koja je postojala u tom istorijsko – kulturološkom kontekstu, govorim o teškom razdoblju u kojem Crne Gore gotovo da nije bilo, mislim na dešavanja oko 1918. –te i kasnije. Ti događaji zapravo su pokazali da je jedno biće, koliko god bilo zarobljeno na svom egzistencijalnom, ekonomskom, političkom i fizičkom planu, svoj opstanak i izraz, našlo u jeziku. Dakle, paradoksalno je da u tako teškoj situaciji, upravo kroz jezik, mi dobijamo preporod crnogorske kulture“ , kazala je Savković Vukčević.
Prikazan je i insert emisije o Mirku Banjeviću, koji je dio serijala „Krugovi“, čiji je autor Nele Savković Vukčević, realizovanog u periodu njenog novinarskog angažmana u Televiziji Crne Gore.
Književna zajednica „Mirko Banjević“ iz Nikšića, koja njeguje nasljeđe ovog znamenitog pjesnika i intelektualca, drugo izdanje zbirke „Pobuna uma“, objavila je 2005. godine.
Mirko Banjević, jugoslovenski i crnogorski revolucionar, književnik i novinar, uz zbirku „Pobune uma“ objavio je i knjige „Zemlja na kamenu“, „Sutjeska“, „Bezdani“, „Zvjezdani voz“, “ Ognjena jutra“, „Njegošev spomenik“ i druge.
Jovan Džodžo
foto/video:RTNK
