JU Muzeji i galerije organizovala je, u okviru avgustovskog repertoara Nikšićke kulturne scene, promociju knjige „Belezi Ratka Vulanovića“, u kojoj je autor, Miloš Jevtić, sabrao razgovore sa vajarom snimljene 1997. i emitovane u ciklusu Gost Drugog programa Radio Beograda, kao i one poslednje, vođene u februaru 2023. godine. Tekstovi su dopunjeni kolekcojom fotografija iz arhiva Branka Belića, Ratkovog dugogodišnjeg prijatelja, dok je predgovor priredio književnik Matija Bećković.
Ratko Vulanović je bio akademski vajar, dobitnik brojnih nagrada, slobodni umjetnik, član Udruženja likovnih umjetnika Srbije, neumorni pregalac i nadasve strastveni Nikšićanin, koji se, nakon više godina izbivanja iz rodnog kraja, početkom 90—tih godina vraća u grad pod Trebjesom kako bi mu poklonio „najbolje od sebe“ – grandiozni, monumentalni kompleks struktura od kamena. To velelepno vajarsko zdanje, taj „Nikšićki Stounhendž“, iznikao je na prostoru između Saborne crkve, Dvorca kralja Nikole i nekadašnjeg Centra za kulturu. Bio je to ponos Grada, ali za one sa manjkom umjetničkog ukusa ili manjkom simpatija za umjetnika, bio je to tek kamen, koji je kasnije dislociran na Kapino polje, zaboravljen i prepušten „zubu vremena“. Taj čin bila je i ostala mrlja na obrazu Nikšića i Nikšićana, koji Ratku Vulanoviću duguju izvinjenje, kazao je profesor Veselin Matović.
Koliko je Megalopolis u Nikšiću značio Ratku, najbolje govori žal koji je osjećao tokom cijelog života, tuga koju nije mogao da preboli. Ipak, učinio je ono što rade veliki ljudi, a on jeste bio gorostas poput njegovih vajarskih djela – Ratko je oprostio onima „koji nijesu znali šta rade“, kazala je njegova supruga, Olivera.
Usud ukletog umjetnika pratio ga je tokom cijelog života, kazao je umjetnik Mirko Toljić, prisjetivši se sudbine eksponata iz postavke jedne druge njegove monumentalne izložbe.
„Da Atlantida nije nikada potonula, u ljudskom duhu i stvaralaštvu dokazao je Ratko Vulkanović svojom kamenotekom, kamenom azbukom i kamenim gradovima od Ade do Onogošta i Budve.” Čovek je potonuo, a Atlantida nije. Isterani smo iz raja koji je u nama samima. Taj raj je odbranio Ratko Vulanović, čije delo zauvek ostaje kao grad na gori koji su uzalud rušili, napisao je književnik Matija Bećković u predgovoru knjige Miloša Jevtića „Belezi Ratka Vulanovića“, čiju je promociju u gradu pod Trebjesom organizovala JU Muzeji i galerije Nikšić.
Mina Gezović
Foto/video: RTNK
