„Kada bi u staroj Atini neko načinio manji delikt, zabranjivali su mu da tri mjeseca svira u diple. Ako bi pak, napravio veći, branili su mu da posjećuje pozorište šest mjeseci. Pitam ja, ovaj auditorijum, šta su Kragujevčani skrivili bogovima da ih lišite Pozorišta?“, riječi su Miloša Đurića, heleniste, profesora univerziteta i akademika, kojim je odbranio zgradu pozorišta u Kragujevcu. Đuričevićem riječima večeras je na svečanoj akademiji u Nikšićkom pozorištu počeo svoje izlaganje predsjednik Opštine Nikšić Marko Kovačević.
„Knjaževsko-srpki teatar u Kragujevcu svoj rođendan takođe slavi u ovim sretenjskim danima koji su bili početkom 19.vijeka vjesnici slobode našeg naroda na ovim prostorima. Dakle, posjećivati Pozorište i imati Pozorište značilo je od antičkih vremena do danas i imati slobodu“, istakao je Kovačević.
Svečanu akademiju Nikšićko pozorište organizovalo je povodom 140 godina od izvođenja prve predstave u Nikšiću, a februara te 1884. godine bila je to „Slobodarka“ Manojla Đorđevića Prizrenca.
„Komad koji objedinjuje Crnu Goru, Kosovo i Metohiju, Novi Sad i Šumadiju, čaša meda koju je Pozorišno društvo iz Nikšića predvođeno Bekicom Šobajićem zahvatilo iz nepresušne košnice Matice srpske. Uz muzički izraz Davorina Jenka koji je osim muzike za „Slobodarku“ komponovao i muziku za onu himnu uz čije se taktove osvojila sloboda za sve južne Slovene 1918.godine. I valja napomenuti da je za razliku od Kragujevca i Cetinja koji su kao prestonice u svom vremenu negdje imali obavezu osnivanja Pozorišta, u Nikšiću je to od početka pa do danas bila potreba njegovih stanovnika. Potreba za slobodom“, naglasio je Kovačević.
U Nikšiću je pozorište,međutim, u jednom trenutku sedemdesetih godina prošlog vijeka ukinuto, a onda 1999. godine ponovo je osnovano i od tada do danas imalo je 33 premijere.
„Na nama je da pazimo da ne padnemo opet u grijeh koji bi nas lišio pozorišta i pozorišnog života, da ne zaboravimo jezik na kom je naše pozorište progovorilo, jezik „Slobodarke“, i da ne zaboravljajući ga idemo dalje u budućnost u kojoj će naš cvijet iz dubokog korijena naše narodne kulture izrasti visoko iznad nje“, rekao je Kovačević.
Prisutne je pozdravio direktor Nikšićkog pozorišta Radinko Krulanović.
Predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić čestitao je jubilej Nikšićkog pozorišta.
„Malo je gradova i u Crnoj Gori i van nje koji se prema svojoj kulturnoj tradiciji odnose sa toliko poštovanja i toliko želje da joj budu dostojni nastavljači. To poštovanje i tu želju iskazuju i današnji stanovnici Nikšića, među kojima je mnogo istinskih ljubitelja umjetnosti i priličan broj istinskih, veoma istaknutih umjetnika, slikara, književnika, muzičara, reditelja, glumaca i dramskih pisaca“, rekao je Mandić.
Prema njegovim riječima, kada se kaže „gospodin Nikšić“ misli se upravo na taj snažni kulturni i umjetnički prizvuk koji se u ovom gradu i danas osjeća na svakom koraku, „na tu specifičnu kulturnu energiju koju je Nikšić sačuvao i u najtežim vremenima“.
On je kazao da je svijetla pozorišna tradicija Nikšića započeta davne 1884. godine predstavom „Slobodarka“ autora Manojla Đorđevića Prizrenca, „a dvije godine kasnije premijerno je izvedena i „Balkanska carica Nikole I Petrovića Njegoša, za vrijeme čije vladavine je Nikšić postao pionir i gospodar naše pozorišne scene.“
Petar Kovačević iz Ministarstva kulture i medija rekao je da Nikšićko pozorište, kao i Međunarodni festival glumca koji producira imaju svoju posebnost na kulturnoj mapi Crne Gore.
„Ovo je prostor odakle su potekli veliki protagonisti teatra i filma čije su interpretacije djela ucrtavale nove smjernice umjetničkim traganjima kakvi su bili Veljko Mandić i Goran Bulajić, ali i režiseri koji su svoju poetiku raskrilili u visoke domete filma kako je to radio Živko Nikolić“, istakao je Kovačević.
U okviru Svečane akademije izvedeni su segmenti iz četiri pozorišne predstave iz različitog perioda pozorišnog života u Nikšiću.
Prevashodno, naravno, segment iz „Slobodarke“ predstave Manojla Đorđevića Prizrenca, kojom je u Nikšiću 1884. godine i počeo pozorišni život.
Izveden je segment iz komada „Čekajući Godoa“. Reditelj tog komada bio je nedavno preminuli Goran Bulajić.
Segment iz predstave „Biciklistički ustanak u Crnoj Gori“ takođe je bio dio večerašnje Svečane akademije. Komad je rađen po dramskom tekstu rano preminulog Nikšićanina Zorana Kopitovića, a u režiji Slobodana Milatovića.
Izveden je i dio komada „Pluća“ još jedne nedavne predstave Nikšićkog pozorišta. Reditelj i tog komada je Goran Bulajić.
Večerašnjoj Svečanoj akademiji, u čijem programu je učetvovao i kvartet „Unique“, prethodila je izložba dokumenata iz istorije pozorišnog života u Nikšiću.
Dokumenta su iz Arhiva Nikšić.
Izložbu je otvorio umjetnički direktor Nikšićkog pozorišta mr Janko Jelić.
Biljana Brašnjo/Nikola Kankaraš
Foto/video: RTNK
