Na godišnjicu smrti najvećeg crnogorskog filmskog reditelja svih vremena Živka Nikolića, koji se svojim opusom duboko utkao u istoriju našeg i evropskog filma, danas je zvanično objavljeno da će u okviru programa na hercegnovskom Filmskom festivalu svečano biti prikazan dokumentarno-igrani film “Živko Nikolić – nedosanjani san”. Projekcija je zakazana je za 26. avgust, u Dvorani Park, sa početkom u 18 časova.
Tim povodom scenarista filma prof. dr Dragan Koprivica navodi:
Svečana projekcija, kao svojevrsna kruna Festivala, zakazana je za 26. avgust, u Dvorani Park, sa početkom u 18 časova, a pratiće je i brojni mediji iz Crne Gore i okruženja.
Posebno RTCG, kao producent čitavog filmskog projekta koji će, nakon dugih dvadeset osam godina robije u mraku arhiva, biti napokon predstavljen ljubiteljima sedme umjetnosti.
Kao scenarista filma, formalno desete, zasebne epizode TV serije “Oriđinali”, podsjećam da se film jedino vezuje za seriju likom sina Niše, koji nakon brodoloma na vjenčanju bježi na jezero da ublaži ljubavne boli. Radnja filma, u duhu ljubavne sage na jezeru, u čijem središtu su Niša i grupa djevojaka, opijenih ljubavlju, jezerom i dugim toplim ljetom, odvija se uz jezerske pejzaže na Karuču i prepoznatljiv filmski rukopis Živka Nikolića. Stoga je film protkan pikturalnim scenama uz pečat njegovog slikarskog talenta i ugledanja na Lubardu i Rembranta, pa brojne scene i djeluju kao pokretne filmske slike.
Preokret u finalizaciji filma desio se posle mojih višegodišnjih uzaludnih molbi Upravi TVCG, uz nerazumijevanje i indolenciju nadležnih, u znak revanšizma prema velikom Živku, koji je, po ocjenama aparatčika i komesara u kulturi, “mrzio Crnu Goru”! U tom gubitničkom tandemu bio je i scenarista, prepoznat kao vječiti opozicionar, pa su Beta kasete čamile u arhivi Javnog servisa skoro tri decenije, uz dobre izglede i da postanu neupotrebljive.
Srećom, nakon definitivne odluke generalnog direktora RTCG, g. Borisa Ranovića, da se pristupi finalizaciji kompletne građe, uz montažu i druge brojne obaveze, sve je krenulo s mrtve tačke prije godinu dana. Ogroman posao u čitavom projektu pregalački je obavio urednik KUP-a TVCG, reditelj Senad Šahmanović, koordinator i supervizor složenog procesa finalizacije.
S obzirom da je riječ o nedovršenom filmu Živka Nikolića, Šahmanović je po mom dopisanom kratkom scenariju, u trajanju od svega nekolika minuta, nasnimio završnu scenu na Karuču, sa istim glumicama iz avgusta 1995, čime je u izvjesnom smislu zaokružen siže filma, uz pečat dva vremena.
Istovremeno, kako je i praksa u svijetu kad je riječ o nedovršenim filmovima preminulih svjetskih sineasta, Šahmanović je obavio odgovoran, veliki posao oko pripreme dokumentarističke građe za prvi dio filma, u kojem je na poseban način predstavljen lik velikog filmskog reditelja, koji je stekao i svjetsku slavu snimivši svoj svaki kadar isključivo na tlu Crne Gore.
Treba još jednom podsjetiti na imena brojne i ugledne filmske ekipe, u kojoj su i bardovi nekadašnjeg jugoslovenskog filma, Dragomir Felba, Ljiljana Kontić i Vera Crvenčanin Kulenović, kao i Milutin Mima Karadžić, Mirko Vlahović, Dubravka Drakić, Dijana Marojević, Ivana Mrvaljević, Jelena Mila Ivanišević, Bojana Kovačević, Marina Bukvički, Svetlana Cemin…
Nakon svečane premijere u Herceg Novom, RTCG će u sljedećem periodu, na filmskim destinacijama kod nas i šire, promovisati ovaj posljednji Živkov film, značajan za istoriju crnogorske kinematografije i zaokruživanje filmske biografije našeg velikana.
Crna Gora će tako na najljepši način pokazati da je i u umjetnosti pravda spora ali dostižna, i da je kod nas, u odnosu na nekulturu zaborava, ipak jača kultura sjećanja. Makar i nakon sto godina samoće Živkove filmske građe po prašnjavim arhivima, uz zabrane nekadašnjih kontrolora u kulturi. Tako će biti dosanjan i toliko dugo čekani, nedosanjani san Živka Nikolića.
O Živku Nikoliću
Mag filmske umjetnosti umro je sa svega šezdeset godina! Iscrpljen, u velikoj nemaštini, zaboravljen od svih koji su imali mogućnost da ga pomognu da živi životom dostojnim čovjeka i građanina! Kao čovjek najširih shvatanja, nije vodio računa o regulisanju autorskih prava, pa su njegovi filmovi nebrojeno puta i za njegova života prikazivani svugdje u svijetu, a on, bez sredstava za život, dovršavao svoj gorki vijek.
Iza njega je, na ponos crnogorskoj kinematografiji, ostalo oko trideset filmskih ostvarenja i serijala, a za kraj se treba podsjetiti bar još nekih svijetlih detalja iz njegovog neponovljivog filmskog opusa: Djeluje nestvarno da jedan reditelj, sa svega trideset šest godina života, snimi svoj prvi film takve snage i genijalnosti kao što su “Beštije” (1977).
Kao filmski i televizijski reditelj i scenarista, majstor dugog i kratkog metra, iza sebe je ostavio gromadni filmski opus u kojem se izdvajaju i “Jovana Lukina”, “Smrt gospodina Goluže”, “Čudo neviđeno”, za koji je dobio “Srebrnog medvjeda” na festivalu u Moskvi 1984.
Pritom uz rekorde gledanosti u tadašnjem SSSR-u. “Ljepota poroka” svojevremeno biva i najgledaniji film u Izraelu, a uslijedili su kultni filmovi “U ime naroda” i “Iskušavanje đavola”.
Treba za kraj istaći i da je za dokumentarni film kratkog metra “Ždrijelo” (1972) Nikolić dobio Srebrnu medalju u Beogradu, za “Marka Perova” (1975) “Srebrnog zmaja” u Krakovu, za “Prozor” Zlatnu medalju Festivala u Beogradu, a za film “Biljeg” (1981) čak tri priznanja: veliku Zlatnu medalju u Beogradu, Nagradu Međunarodne federacije filmskih kritičara (FIPRESCI) i “Zlatnog zmaja” u Krakovu.
Takav je bio i ostao Živko Nikolić.
Foto: Screenshot TVCG
