Knjiga “Iskrenik – portret pjesnika Ranka Jovovića”, autora Gorčina Blagojevića, večeras će biti promovisana u Podgorici, u Biblioteci „Radosav Ljumović“.
Književno veče počinje u 19 sati, a pored autora govoriće prof. dr Lidija Tomić, dugogodišnji šef katedre za srpski jezik i književnost Filološkog fakuleta i Novica Đurić, pjesnik, predsjednik Udruženja književnika Crne Gore.
Jovovićeve stihove govoriće učenici Gimnazije „Sveti Sava“.
Ranko Jovović je rođen u Danilovgradu, u selu Kosić, 1941. godine, gdje je i sahranjen 2020. Živio je i radio u Titogradu, odnosno Podgorici, a jedno vrijeme je studirao u Beogradu. Njegov otac Miloš, profesor srpskog jezika i književnosti u podgoričkoj gimnaziji, jedna je od brojnih bezgrobnih žrtava komunističkog terora nakon Drugog svjetskog rata. Ranko Jovović je rođen u Kosiću, kod Danilovgrada, 8. juna 1941. godine. Odrastao je bez oca Miloša, predratnog profesora srpskog jezika i književnosti u podgoričkoj gimnaziji, kog su komunisti ubili pred kraj Drugog svjetskog rata u planinama Slovenije i kome se ne zna grob. Osnovnu školu završio je u Danilovgradu, a gimnaziju je učio u Titogradu i u Zemunu. U Beogradu je studirao Filološki fakultet, na grupi Jugoslovenska književnost i srpski jezik. Trenirao je boks i pisao pjesme, a kako je govorio, kao mladić je živio više nego skromno. Većinu radnog vijeka proveo je u Podgorici. Sa suprugom Nadeždom Nadom Lazarević, demokratskim aktivistom, dobio je kćerke Minu i Milenu. Bio je narodni poslanik i narodni tribun, jedan od najglasnijih protivnika komunizma i jednoumlja, borac za demokratiju i prava srpskog naroda. Preminuo je u Podgorici 10. februara 2020. godine.
Za više od pet decenija, objavio je zbirke poezije: Gvozdena šuma (1968), Dodir tame (1971), Jemstvo (1974), Divlji plač (1977), Psa mi (1981), Druženje sa Sokratom (izabrane pjesme, 1983), Poljubac za Anu Ahmatovu (1985), Gomilanje straha (1986), Zemlja za ukop (1987), Zalazak sunca zauvijek (izabrane pjesme, 1989); Dodir tame (izabrane pjesme, 1991), Divlji plač (izabrane pjesme, 1991), Zemlja za ukop (izabrane pjesme, 1991); Crnjanski (1991, 1994), Pagani pred raspećem (1994), Vuci u žalosti (izabrane pjesme, 1995), Divlji plač (izabrane pjesme, 1996), Što je čovjek bez podviga Gospode (1998), Mračni hljeb (2001), Najlepše pesme Ranka Jovovića (2004), 33 pjesme o slavi i propadanju (izabrane pjesme, 2005), Moj doprinos razaranju svijeta (2007, 2008), Munje i molitve (izabrane pjesme, 2008), Ne okreći glavu od mene, Gospode (izabrane pjesme, 2010), Vijenac od zmija (izabrane ljubavne pjesme, 2013), Čekajući jakobince (2013), Spasi Bože (izabrane rodoljubive pjesme, 2014), Izdahnuću na balkonu (2015), Suze Marka Miljanova (2017) i Ni dana bez kajanja (2019, 2020).
Dobio je brojne književne nagrade, među kojima su: Godišnja nagrada UKCG, „Risto Ratković“, „Marko Miljanov“, „Rade Drainac“, „Laza Kostić“, Gračanička povelja, Povelja Sveti car Lazar, Nagrada Danilovgrada „Deveti decembar“, „Arsenije Čarnojević“, Pečat varoši sremsko-karlovačke, „Jelena Balšić“, „Duško Trifunović“, „Jovan Dučić“, Odzivi Filipu Višnjiću, „Branko Ćopić“ i Izviiskra NJegoševa. NJegove pjesme su prevođene na ruski, engleski, rumunski, francuski, italijanski, bugarski i druge jezike.
Studija „Iskrenik“ obuhvata osvrt na period od početka savremene epohe, nastanka moderne srpske poezije početkom pedesetih godina prošlog vijeka, kao i na početke modernog izraza u Crnoj Gori čije temelje je udario upravo Jovović. Takođe, autor se bavio analizom svih zborki pjesama, kao i poetike, kroz analizu intervjua, komentara, polemika i besjeda znamenitog pjesnika. Bazirana na Blagojevićevom magistarskom radu „Poezija i poetika Ranka Jovovića“, knjiga donosi i izvode iz dosadašnjih kritika Jovovićevog djela, a ukupno sadrži preko 120 izvora. Osim citiranih teoretičara, u knjizi se nalaze mnoga imena, od onih koje Jovović pominje u intervjuima i komentarima, do onih kojima je posvetio pjesme. U knjizi su zastupljeni Mitropolit Joanikije, Želidrag Nikčević, Vladan Bajčeta, Svetislav Basara, Radojica Bošković, Bogić Bulatović, Slobodan Vujačić, Jovanka Vukanović, Bećir Vuković, Miro Vuksanović, Jovan Delić, Garo Jovanović, Marina Jočić, Ružica Komar, Žarko Komanin, Milica Kralj, Aleksandar Laković, Ilija Lakušić, Selimir Radulović, Jelica Stojanović, Miodrag Tripković, Dobrica Ćosić, Radomir Uljarević, Milenko Savović i mnogi drugi. Predgovor za knjigu „Iskrenik“ napisala je prof. dr Lidija Tomić, a umjesto pogovora su osvrti na lik i djelo Ranka Jovovića koje su dali Matija Bećković, Budimir Dubak i Veselin Matović. Izdavač knjige je podgorički „Unireks“, koji će tokom ove godine objaviti i izbor iz poezije pjesničkoga barda, pod nazivom „Najljepše pjesme Ranka Jovovića“. Knjiga je promovisana na 67. Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu i u Jovovićevom rodnom Danilovgradu. NJeno štampanje pomoglo je Ministarstvo kulture i medija Crne Gore, na prošlogodišnjem konkursu za stvaralaštvo, a promovisanje su pomogli Građevinska kompanija „Fidija“ i Opština Danilovgrad.
Gorčin Blagojević, romansijer i esejist, diplomirao je i magistrirao na Filološkom fakultetu u Nikšiću, na katedri za srpski jezik i književnost, pod mentorstvom prof. dr Lidije Tomić. Objavio je romane Cerada od sopstvene kože (Unireks, dva izdanja) i Bezimeni vrh (Štampar Makarije – Obodsko slovo). Eseje i zapise je objavljuje u časopisima kao što su Savremenik, Trag, Eckerman, Bagdala, Mons Aureus, Sent… kao i u kulturnim dodacima Politike i Večernjih novosti. NJegova priča Zlatna palma uvrštena je u ediciju Najbolje iz Crne Gore. Za roman Bezimeni vrh dobio je međunarodnu Nagradu „Kočićevo pero“.
foto:privatna arhiva
