Izvršna direktorica Solar gradnje Valerija Saveljić održala je prezentaciju na Balkan Solar Summit u Banjaluci. Njeno obraćanje prenosimo integralno:
„EPCG – Solar gradnja osnovana je kao ćerka firma Elektroprivrede Crne Gore, u čijem sistemu posluje od septembra 2021. godine. Osnova poslovanja je projektovanje, ugradnja i održavanje fotonaponskih sistema, s tendencijom širenja obima djelatnosti.
U skladu s dugoročnim ciljevima, strategijom održivosti i ekološkim imperativima, Elektroprivreda Crne Gore inicirala je projekte koji se odnose na zamjenu i smanjenje korišćenja štetnih izvora energije, a EPCG Solar gradnja dobila je ključnu ulogu u procesu masovne ugradnje krovnih solarnih elektrana, uz nastojanje da bude društveno odgovorna, tržišno orijentisana i profitabilna kompanija, da aktivno učestvuje u privrednom razvoju Crne Gore u okviru EPCG grupe i da bude konkurentna i na širem tržištu.
Na primjenu zelenih politika, između ostalog, Crnu Goru obavezuje i Deklaracija o ekološkoj državi, kojom je definisano strateško opredjeljenje zemlje da usvaja i primjenjuje najviše standarde iz oblasti zaštite životne sredine, očuvanja prirode i ekonomskog razvoja na principima ekološki održivog sistema. Zato, kad govorimo o društvenoj odgovornosti, možemo s ponosom da kažemo da smo firma čije se poslovanje, između ostalog, zasniva na ekološkim imperativima i da mo tu, da damo doprinos energetskom sektoru kako bi udio obnovljivih izvora u proizvodnji električne energije bio veći.
Za relativno kratak period, od nepune tri godine, Solar gradnja prešla je značajan put od samog osnivanja, do formiranja stručnih timova za obilaske, izvođenje radova i nadzor. Od prve ugradnje fotonaponskog sistema na krovu domaćinstva u Nikšiću, gdje je i sjedište firme, do ugradnje na desetine MW instalisane snage širom Crne Gore, od juga do sjevera.
Sa 30 inženjera iz oblasti energetike, građevinarstva i mašinstva i gotovo 300 obučenih elektromontera raspoređenih u 35 monterskih ekipa na terenu, EPCG Solar gradnja pokazala je spremnost da odgovori prvom velikom izazovu – realizaciji projekta Solari 3000+ i 500+.
U pitanju je prvi projekat masovne ugradnje solarnih panela na krovovima objekata za individualno stanovanje i poslovnih objekata i javnih ustanova. Projekat vrijedan 30 miliona evra, pokrenula je Elektroprivreda Crne Gore u saradnji sa Eko fondom, koji kroz ugradnju krovnih elektrana kod 3000 korisnika iz kategorije domaćinstva i 500 poslovnih korisnika, potrošačima nudi kreditni aranžman s periodom otplate od pet do deset godina, uz subvenciju od 20%.
Vodeći se načelom proizvodi gdje trošiš, projekat Solari 3000+ i 500+ osmišljen je tako da se svakom korisniku koji zadovolji tehničke uslove za ugradnju, montira fotonaponski sistem koji će snagom odgovarati dotadašnjim prosječnim potrebama korisnika za električnom energijom, odnosno proizvodiće u prosjeku onoliko energije kolika je potrošnja domaćinstva ili poslovnog subjekta na mjesečnom nivou. U skladu sa tim, formirana je i ponuda – cijena opreme i ugradnje, kao i rok otplate sa fiksnim mjesečnim ratama u visini korisnikovog prosječnog računa za električnu energiju u prethodne tri godine. Cilj je da izdaci na mjesečnom nivou za korisnika ostanu približno isti kao u prethodnom periodu – krovni fotonaponski sistem proizvodiće električnu energiju i račun za struju preuzetu iz distributivne mreže svesti na minimum, a umjesto računa za struju korisnik će otplaćivati solarne panele.
Nakon perioda otplate, troškovi za struju su minimalni – potrošnju u najvećem obimu pokriva solarna elektrana, korisnik plaća energiju preuzetu iz distributivne mreže, a sav proizvedeni višak, jednom godišnje – kad se vrši saldiranje računa, otkupiće Elektroprivreda.
Benefiti za korisnike su brojni. Na prvom mjestu energetska nezavisnost i samostalnost u proizvodnji električne energije, kao i ekonomski benefit – značajno umanjen račun za struju.
Ukoliko imamo u vidu da prosječno domaćinstvo u Crnoj Gori plaća račune za struju 40 ili 50 evra, pa i više u zimskim mjesecima, a zahvaljujući samostalnoj proizvodnji preko krovne solarne elektrane dobije račun za struju u iznosu od 10 evra ili manje, čini se da smo postigli željeni cilj, a da ne govorimo o tzv velikim potrošačima – poslovnim subjektiva i javnim ustanovama, čija samostalnost u proizvodnji i snabdijevanju električnom energijom donosi benefite kako korisniku, tako i Elektroprivredi u smislu rasterećenja distributivne mreže i profita od oslobođene enrgije, plasiranja električne energije na berzu itd.
Projekat Solari 3000+ i 500+, instalisane snage 30MW, proizvodiće na godišnjem niovu 45GWh, što će po osnovu oslobođene energije godišnje prihodovati gotovo šest miliona evra.
Montaža fotonaponskog sistema na mjestu potrošnje ima prednosti i sa tehničkog aspekta – pruža mogućnost brzog i jednostavnog priključenja, uz minimalne gubitke u prenosnoj i distributivnoj mreži. U skladu sa tim, da bi se očuvala stabilnost distributivne mreže, potrošačima se dozvoljava ugradnja SE upravo one snage koja će omogućiti proizvodnju koja je dovoljna da podmiri njihovu potrošnju.
Projekat Solari 3000+ i 500+ uspješno je realizovan u roku od 15 mjeseci, a veliki broj zadovoljnih korisnika, kao i veliko interesovanje šire javnosti, bili su motiv da se ugradnja krovnih solarnih elektrana nastavi kroz projekat Solari 5000+.
Solari 5000+ predstavlja nastavak projekta 3000+ i 500+ – ugradnja fotonaponskih sistema kod domaćinstava i poslovnih korisnika, ukupne instalisane snage 70MW i vrijednosti projekta od 70 miliona evra.
Ugradnja solarnih panela nastavlja se u još većem obimu, kod još većeg broja korisnika, ovoga puta i kod vlasnika stambenih jedinica u stambenim zgradama do četiri sprata.
Početak realizacije projekata u oblasti solarne energije u Crnoj Gori predstavljaju ozbiljan iskorak u procesu energetske tranzicije.
Zato nastavljamo dalje – od krovnih fotonaponskih sistema, ka velikim solarnim elektranama, koje će biti veliki proizvodni pogon i alternativa hidroelektranama i doprinijeti smanjenju korišćenja fosilnih goriva, što se pokazalo značajnim u periodima energetske krize i loše hidrologije i velikih promjena cijena električne energije na tržištu, čemu smo svjedočili prethodnih godina.
Imajući u vidu odličan solarni potencijal, sa više od 240 sunčanih dana u godini, Elektroprivreda Crne Gore inicirala je projekte izgradnje SE Briska Gora (I faza 50 MW, II faza 200 MW) i planirano je davanje pod koncesiju zemljišta u rejonu Veljeg Brda za izgradnju SE snage 200 MW.
Sredinom 2021. godine EPCG pokrenula je i akciju evidentiranja, u istočnom dijelu opštine Nikšić, potencijalnih lokacija za izgradnju SE (takozvani projekat Kameno more). Takođe, pokrenut je i projekat izgradnje plutajuće SE na Slanom jezeru snage 40 MW.
EPCG Solar gradnja svakako će biti važan dio svih novih, velikih projekata u oblasti OIE, čija se realizacija, to moramo pomenuti, suočava i sa administrativno-tehničkim problema kao što su nedefinisani prostorni planovi, nesređeni javni registri imovine i vlasnika, ograničeni i nedefinisani uslovi priključenja, neizvjesnost dobijanja raznih dozvola itd, o čemu je bilo riječi na simpozijumima u regionu, pa vjerujemo da zajedničkim djelovanjem možemo doprinijeti da se i procedure i zakonska regulativa stave u službu energetike i uopšte u službu razvoja privrede regiona, jer je energetika jedan od najsnažnijih faktora za razvoj ekonomije.“
Foto: EPCG – Solar gradnja
