“Za spas Brezana” Građanska je inicijativa koju su formirali žitelji pomenutog mjesta u cilju, kako navode, zaštite svog prava na život, a zbog najave gradnje trafostanice 400kv/110kv.
Otvorenim pismom obratili su se predsjednicima države, Vlade i Skupštine, Jakovu Milatoviću, Milojku Spajiću i Andriji Mandiću, kao i ministrima, od koji traže da reaguju i spriječe gradnju tog postrojenja u, kako ističu, srcu mjesta u kojem žive.
U dopisu iz Građanske inicdijative “Za spas Brezana” podsjećaju da je u toku ubrzan postupak usvajanja Prostornog plana Crne Gore u kojem je ucrtana i Trafo stanica 400kv/110kv u Breznima.
Navode da je njena gradnja samo prva faza kreiranja međunarodnog energetskog čvorišta koje bi značilo uništenje, naglasili su, njihove budućnosti, života u selu, eko turizma i poljoprivrede.
“Ova Trafo stanica našla se u prostornim planovima bez poštovanja procedura, i naših prava koja nam garanutju međunarodne konvencije, zakoni i Ustav Crne Gore”, navode iz Građanske inicijative.
Kažu da bi pomenuta trafostanica postala centar međunarodnog energetskog čvorištakoji je dio Transbalkanskog korodora u CG.
“Na tu TS bi se, preko naših kuća i naših imanja kačili dalekovodi 400kv Brezna-Sarajevo, Lastva-Brezna-Pljevlja, moguće buduće HE Komarnica, i brojni drugikoji bi na energetsku mrežu povezivali destine planiranih izvora obnovljive energije u ovom kraju. Energetska čvorišta ovog tipa i veličine, nigdje u civilizovanom sijetu, ne grade se u naseljenim mjestima.
To bi značilo uništenje našeg sela, naših života i naše budućnosti. To bi bio tihi genocid u Breznima jer bi svi mi morali da se odselimo kako bi spasili svoje zdravlje i živote”,navedeno je u otvorenom pismu.
“Možete li zamisliti situaciju da jedna Švajcarska, Italija, Velika Britanija, Njemačka, Francuska, Danska, Belgija, Španija, Austrija. ili bilo koja druga civilizovana evropska država, isplaniraju ovakvo energetsko čvorište u nekom planinskom selu u kojem se mještani bave turizmom i poljoprivredom.Vjerujemo da takav plan nikome u bilo kojoj civilizovanoj državi ne bi došao ni u san. Ovakva sela su u tim državama nacionalni ponos i snažan turistički brend koji generiše velike prihode. Mi još uvijek nismo u rangu švajcarskih ili austrijskih sela, ali radimo na tome, i nemamo pomoć države. Naša država, naša domovina Crna Gora, planira da uništi sve što smo do sada uradili i da nas natjera da napustimo svoje domove. Mještani Gornjih Brezana nikada nisu obaviješteni o namjerama formiranja energetskog čvorišta u srcu sela, nikada nas niko nije kontaktirao, nijedna javna rasprava nije održana. Potpuno smo ignorisani kao da ne postojimo.. Cijela ljudska zajednica za ovu državu, za investitora i realizatora, CGES, manje je značajna od ptica i skakavaca. Oni če, možda, svoje mjesto naći u ekološkim elaboratima, a nas, naših domova, naših imanja, naše djece, naših života – nema nigdje”, istakli su.
Tvrde da su “brutalno pregažena” sva njihova ljudska i građanska prava, koja im garantuju međunarodne konvencije, zakoni i Ustav Crne Gore, te da je prekršena Arhuška konvencija koja imgarantuje učešće u procesu od najranije faze, prekršena su pravila EBRD-a, koji kreditira ovaj projekat, a koja, takođe, predviđaju više nivoa učešća lokalne zajednice u procesu i zaštitu života, zdravlja i imovine i koja insistiraju na komunikaciji i poštovanju potreba lokalnih zajednica.
“Obraćamo Vam se kao lokalna zajednica koja ima svoja ljudska i građanska prava u državi Crnoj Gori, u kojoj ste vi, trenutno, donosioci odluka. Tražimo da pod hitno preduzmete sve mjere i aktivnosti kako bi se ovaj plan uništenja našeg sela, naših života i naše imovine, stavio ad acta”, navedeno je u otvorenom pismu.
Mještani traže sledeće:
1. Da se obustavi usvajanje svih planskih dokumenata, uključujući Prostorni plan Crne Gore do 2040. dok se ne izvrši nezavisna ekspertska revizija kompletne dokumentacije vezane za gradnju energetskog čvorišta u Gornjim Breznima.
2. Da se urade nezavisne ekspertske analize uticaja ovakvog energetskog čvorišta u naseljenom mjestu na zdravlje i život ljudi, ekonomscki uticaj na lokalnu zajednicu, kao i uticaj na vrijednost njihove imovine u slučaju realizacije ovog plana
3. Da nezavisna ekspertska komisija sačini anlaizu uporedne prakse o pravilima gradnje ovakvih energetskih objekata u demokratskim državama Zapadne Evrope
4. Da se ispoštuju sve procedure koje nalažu međunarodne konvencije, zakoni i Ustav Crne Gore, a koje štite naša prava.
5. Da se formira međunarodni ekspertski tim koji će pronaći alternativnu lokaciju za TS 400kv i energetsko čvorište koje neće ugrožavati ljudsku populaciju, te da se u kompletan proces, od samog početka uključe lokalne zajednice kojih se takva rješanja dotiču na bilo koji način
“Na kraju, napominjemo da nismo protiv energetskog razvoja, ali smo protiv da bilo kakve aktivnosti koje se zovu „razvoj“ uništavaju ljudske zajednice i gaze ljudska prava. To, sigurno, nećemo dozvoliti”,navode u pismu.
foto:ilustracija- GI „Spasimo Brezna“
