Ukupna vrijednost nabavki u Crnoj Gori prošle godine iznosila je 809.301.703 eura, od čega 675,19 miliona čine javne nabavke, a ostatak od 134,1 miliona eura nabavke struje i uglja.
Veledrogerija “Glosarij” je lani ubjedljivo bila najveći ponuđač u Crnoj Gori, a sa državom su potpisali 66 ugovora ukupne vrijednosti 70,93 miliona eura.
To su podaci iz Vladinog godišnjeg izvještaju o javnim nabavkama za 2023. godinu.
Statistika pokazuje da je lani potpisano više od 7.000 ugovora za javne nabavke, od čega se 306,71 miliona eura odnosni na robe, 84,94 miliona za usluge i 218,93 miliona eura za radove.
Vrijednost javnih nabavki lani je bila za oko 56 miliona veća u odnosu na 2022. godinu, kada su iznosile 753,72 miliona.
Javne nabavke sprovode državni organi radi nabavke robe, vršenja usluga ili izvođenja radova, i to preko sistema Crnogorskih elektronskih javnih nabavki (CeJN).
Nabavke su u bruto domaćem proizvodu (BDP) u 2023. učestvovale sa 11,8 odsto, što je 1,2 odsto manje nego u 2022. godini, kada je učešće iznosilo 13 odsto.
Za isto vrijeme, povećalo se učešće javnih nabavki pa je došlo na nivo od 9,87 odsto, što je procentni poen više nego u 2022.
Poništene 2.544 nabavke
“Glosarij” je i kompanija koja je imala najveći pojedinačni ugovor, a potpisali su ga sa državnim “Montefarmom” i bio je vrijedan više od 25 miliona eura. Prema podacima, ova firma je lani imala tri najveća ugovora sa državom, a dva su bila vrijedna 20,58 miliona i 12.821.380 eura. Svi su potpisani radi nabavke roba i ljekova.
Među firmama koje su zaključile ugovore vrjedniji od 10.000.000 eura, su firme “Elkon”, “Crnagoraput” i “IBT”, koje su ga za radove potpisale sa Upravom za saobraćaj.
Uprava za kapitalne projekte je za radove imala dva ugovora sa više preduzeća, čija je vrijednost prelazila 9,5 miliona eura. Osim njih, sličnu vrijednost je imao ugovor koji je pljevaljski Rudnik uglja potpisao sa firmom “Jugopetrol”.
Najmanje vrijedni ugovori na listi 50 najvrjednijih bili su od oko 1,4 miliona eura, a sa privatnicima su ih sklopile Elektroprivreda i Uprava za kapitalne projekte.
“Glosarij” je u 2023. takođe bio i najveći ponuđač, koji se sa državom potpisao ugovore vrijedne 70,93 miliona eura. Prosječna vrijednost 66 ugovora bila je viša od milion eura.
Nakon te, najznačajnija kompanija je “Farmegra” za trgovinu, promet i usluge, sa kojom su zaključeni ugovori od 20.553.978 eura, a zatim i firma “Eurozox”, koja je dobila ugovore vrijedne 15,56 miliona eura. Više od 15 miliona eura u ugovorima imala su i preduzeća “Novi Volvox” i “Fidija”, dok su poslove ukupne vrijednosti iznad 10 miliona eura, dobili i “Bemax”, “Intermost” i “Crnagoraput”.
Najveći broj ugovora sa državom potpisala je danilovgradska firma “Farmont M.P.”, i to 145, dok je kompanija “Osmi red-d” imala 144. Ukupna vrijednost ovih ugovora bila je viša od 5.300.000 eura, u slučaju obje firme.
Osim toga, prošle godine je zabilježen i veći nivo poništenih javnih nabavki, kojih je bilo 2.544. To je oko tri puta više nego 2019. godine, kada je poništeno 739, i gotovo dva puta više nego 2022, kada je poništeno 1,29 hiljada.
Kada su u pitanju najvrjedniji raskinuti ugovori u 2023. godini, prvi je onaj koji je Opština Pljevlja imala sa kompanijom “Jasen”, a odnosio se na subvencije za pelet i bio je vrijedan 651,75 hiljada eura. Među većim je i ugovor Elektroprivrede sa firmom “Batara”, oko nabavke potkonstrukcije, potpisan na 176.770 eura, ali i onaj od 124,99 hiljada koji je Ministarstvo odbrane imalo sa firmama “Pegasus Avioacion” i “Li commerce”. Opština Budva je prošle godine raskinula ugovor od 132 hiljade eura za sanaciju trotoara u tom primorskom gradu.
Nema prijava o mogućoj korupciji
Ističe se da Direktoratu za politiku javnih nabavki u 2023. nije dostavljena nijedna prijava o mogućim koruptivnim radnjama i postojanju sukoba interesa, ali da se planira povezivanje CeJN-a sa elektronskim sistemom Agencije za sprečavanje korupcije.
“Najveći broj postupaka sproveden je putem otvorenog postupka, kao najtransparentnijeg postupka kojim se ostvaruje najveći nivo konkurencije u iznosu od 88,22 odsto. U sistemu javnih nabavki dominiraju domaći ponuđači sa 91,99 odsto, dok je učešće inostranih ponuđača na nivou prethodne godine i to 8,01 odsto. Prosječan broj ponuda po postupku javne nabavke iznosio je 3,18. Prosječno vrijeme trajanja otvorenog postupka od momenta objave tenderske dokumentacije do objave ugovora je 81 dan”, piše u ovom dokumentu.
Brojne institucije nisu objavile plan javnih nabavki
Među državnim institucijama koje nisu objavile plan javnih nabavki za 2023. su Direktorat za budžet, Državna revizorska institucija, Komisija za zaštitu prava u postupcima javnih nabavki, Ministarstva energetike i turizma, Parking servis Žabljak, Uprave policije i carina i nekretnina.
Osim njih, na spisku su i Agencija za projektovanje i razvoj i Radio televizija Rožaje, “Castello” iz Pljevalja, kotorska Direkcija za uređenje i izgradnju, zetsko Javno komunalno preduzeće, Muzeji i galerije Budva, osnovne škole “Šćepan Đukić” i “Vukajlo Kukalj”, “Montenegro works”, Parking servis Žabljak, Uprava za sport i mlade.
Nabavke su u bruto domaćem proizvodu u 2023. učestvovale sa 11,8 odsto, što je 1,2 odsto manje nego u 2022.
foto: elements.envato
