Osim Nacionalne strategije održivog razvoja, na nacionalnom nivou ne postoji važeća strategija, plan ili program koji tretira problem bespravne/neformalne gradnje i legalizacije neformalnih objekata.
U periodu obuhvaćenom revizijom (2017–2023), Ministarstvo nadležno za prostorno planiranje i urbanizam nije izradilo strategiju ili program u vezi sa problemom bespravne gradnje i legalizacijom bespravnih objekata, ocijenjeno je u revizorskom izvještaju „Efikasnost procesa legalizacije bespravno podignutih objekata u glavnom gradu od 2017. do 2023. godine“, koji potpisuje senator DRI Branislav Radulović.
DRI je ocijenila da u periodu od 2017. do 2023. godine u Glavnom gradu Podgorica proces legalizacije nelegalnih objekata nije sprovođen efikasno.
– Donošenje strategija ili programa u procesu legalizacije bespravnih/neformalnih objekata može definisati smjernice, strukturu i podršku potrebnu za uspješno sprovođenje procesa legalizacije, uzimajući u obzir različite interese i potrebe svih uključenih strana. Strategije i programi mogu pružiti okvir za dugoročno planiranje urbanog razvoja i regulacije neformalnih naselja, osiguravajući da se legalizacija sprovodi u skladu s dugoročnim ciljevima održivosti i razvoja zajednice, kao i ukazati koji su to najdjelotvorniji metodi legalizacije i administrativne procedure – ukazano je u revizorskom izvještaju.
Ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine preporučeno je da preduzme aktivnosti na izradi strategije ili programa kojima će se definisati dugoročni ciljevi i pravci urbanog razvoja i regulacije neformalnih naselja.
– Zakonom o planiranju prostora i izgradnji objekata propisano je da se postupak legalizacije može sprovesti samo ako je bespravni objekat predviđen planskim dokumentom, ili planom generalne regulacije Crne Gore, kao državnog planskog dokumenta. Razlog prekidanja postupka legalizacije kod najvećeg broja zahtjeva za legalizaciju bespravnih objekata na teritoriji glavnog grada (postupak je prekinut za 2.032 zahtjeva) jesto to što nije izrađen plan generalne regulacije – konstatovao je Radulović u izvještaju.
Ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine sugerisano je da izradi plansku dokumentaciju koja je neophodna za sprovođenje postupka legalizacije bespravnih/neformalnih objekata
– Od ukupno 13.959 predatih zahtjeva za legalizaciju bespravnih objekata na teritoriji glavnog grada (u periodu od 2017. do septembra 2023.) pozitivno je riješen, odnosno donijeto je rješenje o legalizaciji, samo 561 zahtjev, ili četiri odsto. Najveći broj zahtjeva za legalizaciju, 9.529, ili oko 70 odsto, odbijeno je, i to uglavnom zbog podnošenja zahtjeva za legalizaciju sa nepotpunom dokumentacijom ili zbog nepostojanja objekta na orto-foto snimku. Međutim, Glavni grad vlasnicima bespravno podignutih objekata čiji su zahtjevi odbijeni nije obračunavao i naplaćivao godišnju naknadu za korišćenje prostora – navedeno je u revizorskom izvještaju.
Glavnom gradu je preporučeno da vlasnicima bespravnih objekata čiji je zahtjev za legalizaciju odbijen obračunava i naplaćuje godišnju naknadu za korišćenje prostora.
– Glavni grad Podgorica nije sistematizovao i utvrdio listu bespravnih objekata za koje nije podnijet zahtjev za legalizaciju, odnosno koji nijesu ispunili uslove za legalizaciju, što za posledicu ima da se ne obračunava i ne naplaćuje godišnja naknada za korišćenje prostora vlasnicima bespravnih objekata koji nijesu podnijeli zahtjev za legalizaciju.
Takođe, nedostatak informacije o broju bespravnih objekata i podataka o vlasništvu nad objektima znatno otežava planiranje resursa neophodnih za sprovođenje postupka legalizacije, određivanje prioriteta i sprovođenje procesa na transparentan i pravedan način – konstatovano je u revizorskom izvještaju.
Glavnom gradu su preporučene aktivnosti na sistematizaciji i utvrđivanju liste
bespravnih objekata za koje nije podnijet zahtjev za legalizaciju i objekata koji nijesu ispunili uslove za legalizaciju.
– Glavni grad treba da, na osnovu sistematizovane i utvrđene liste bespravnih objekata, obračunava i naplaćuje godišnju naknadu za korišćenje prostora za bespravne objekte vlasnicima bespravnih objekata koji nijesu podnijeli zahtjev za legalizaciju. Za ispunjenje preporuke potrebno je da Ministarstvo prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine Glavnom gradu Podgorica dostavi smjernice i stručno uputstvo za obračun naknade za korišćenje prostora, saglasno prethodnim obraćanjima ovog subjekta – navedeno je, između ostalog, u preporukama.
Imaju administraciju, fale podaci
U izvještaju DRI konstatuje se da je Glavni grad Podgorica obezbijedio administrativne kapacitete za obradu podnijetih zahtjeva za legalizaciju i potrebnu podzakonsku regulativu neophodnu za sprovođenje postupka legalizacije bespravnih objekata.
– U izjašnjenju na preliminarni izvještaj o reviziji, Glavni grad Podgorica se izjasnio da je „sistematizovao i urtvrdio listu bespravnih objekata koji su odbijeni u postupku legalizacije bespravnih objekata“. Takođe, za utvrđivanje liste objekata za koje nije podnijet zahtjev za legalizaciju neophodna je evidencija svih nelegalnih objekata koju obezbjeđuje Uprava za nekretnine. U tom cilju se nadležni organ Glavnog grada više puta obraćao Upravi za nekretnine. S obzirom na to da nadležni državni organ nije dostavio traženu evidenciju, na istom treba insistirati i u budućem periodu – preporučeno je u izvještaju.
Odbijeno 70 odsto zahtjeva
– U periodu od 2017. do septembra 2023. godine podnijeto je 13.959 zahtjeva za legalizaciju bespravnih objekata u Glavnom gradu, od čega su četiri odsto pozitivno riješena, odnosno doneseno je 561 rješenje o legalizaciji. Gotovo 70 odsto podnesenih zahtjeva je odbijeno. Međutim, revizijom je utvrđeno da i među predmetima koji se vode kao „postupak u toku“ ima predmeta koji su odbijeni, prekinuti ili obustavljeni. Gotovo 92 odsto podnesenih zahtjeva za legalizaciju bespravnih objekata na teritoriji glavnog grada podneseno je 2018. godine. Određeni broj predmeta vodi se po kategorijama kako ih je definisao nadležni sekretarijat, i to: odbijen postupak, obustavljen postupak, prekinut postupak, postupak u toku, rešenje o legalizaciji i proslijeđeno na nadležnost drugom organu/opštini – navodi se, između ostalog, u izvještaju DRI.
foto: Dan
