Postupak kod Agencije za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore (ACV) po zahtjevu nacionalne aviokompanije Air Montenegro (AM) za upis u crnogorski registar aviona tipa “embraer E195” (OY-GDB) koji taj avioprevoznik namjerava da uvrsti u svoju flotu po osnovu tzv. dry lease aranžmana, je u inicijalnoj fazi i za sada se ne može prejudicirati kada i kako će biti okončan.
Rečeno je to “Vijestima” u ACV-u, koji je dobio zahtjev za upis tog aviona u crnogorski registar i zahtjev za potvrdu o provjeri plovidbenosti (ARC).
Avion koji trenutno nosi danske registarske oznake OY-GDB će, ukoliko ga crnogorska ACV prihvati i upiše u naš registar, AM uzeti u zakup na tri godine, po aranžmanu koji uključuje samo vazduhoplov, ali ne i posadu, održavanje i osiguranje (dry lease). To znači da će, ako ovaj avion dobije crnogorsku registraciju, on u floti AM letjeti vođen od letačkog osoblja naše nacionalne aviokompanije i opsluživan od njenog kabinskog osoblja, a održavanje će obavljati tehničari AM-a. Naša aviokompanija će za avion plaćati i troškove osigurana, a njegovom vlasniku izmirivati ugovorenu zakupninu čija visina pored ostaloga, zavisi i od stepena tzv. utilizacija aviona, odnosno broja tzv. ciklusa i sati letjenja koje on bude ostvari saobraćajući u floti AM.
“Zahtjev za upis aviona dosadašnjih oznaka OY-GDB u nacionalni regsitar civilnih vazduhoplova Crne Gore i izdavanje ARC potvrde o provjeri plovidbenosti ovog aviona koji nam je AM predao početkom ove sedmice je u inicijalnoj fazi razmatranja. Slijedi detaljna analiza i provjera dokumentacije i dokaza, a vazduhoplov će biti i fizički pregledan, odnosno provjeren”, rekli su “Vijestima” u ACV-u uz napomenu da te aktivnosti “sprovodi kompletan tim stručnjaka iz Sektora za sigurnost vazduhoplova i operacija vazduhoplova Agencije, u kojem su inspektori, nadzornici, inženjeri, piloti, a u saradnji sa pravnim timom ACV-a.”
“Tek po okončanju zahtjevne i temeljne provjere, a zavisno od konačnih nalaza, biće doneseno rješenje o (ne)prihvatanju zahtjeva za registraciju. Dakle, zavisno od prihvatljivosti dokumentacije i dostavljenih dokaza, kao i stanja aviona, biće poznato da li će doći do upisa u registar. Prilikom odlučivanja, ACV primjenjuje niz propisa u ovom kompleksnom postupku, među kojima je Zakon o vazdušnom saobraćaju, kao i mnogobrojni podzakonski akti koji su usklađeni sa evropskom regulativom”, pojasnili su iz ACV-a, posebno naglašavajući da se čitav postupak odvija “u skladu sa strogo definisanim pravilima, stručno i u skladu sa propisima i međunarodnim standardima.”
“Kada se radi o zahtjevu koji se odnosi na upis vazduhoplova u registar civilnih vazduhoplova, neophodno je ispuniti brojne precizno definisane uslove. Među njima su: dostavljanje dokaza o vlasništvu nad vazduhoplovom i o teretima, dokaz da je vazduhoplov plovidben, da je uplaćeno obavezno osiguranje za štetu prema trećim licima, plaćen porez na promet upotrebljavanih vazduhoplova, kao i dokaz o brisanju vazduhoplova iz registra prethodne države registra. Agencija odgovorno, nezavisno i dosljedno sprovodi svoju zakonsku nadležnost, pri čemu je stručnom i iskusnom timu profesionalaca u ovoj instituciji – sigurnost na prvom mjestu.”- naveli su iz ACV-a ističući da će “u cilju očuvanja integriteta postupka – Agencija, kada završi kompletnu proceduru potrebnu za odlučivanje, informisati javnost o konačnoj odluci u ovom predmetu.”
Riječ je inače o avionu koji je prošle godine trebalo da uđe, takođe po osnovu ugovora o dugoročnom zakupu bez posade, održavanja i osiguranja (dry lease), u flotu srpskog nacionalnog prevoznika Air Serbia. Srpska nacionalna aviokompanija koja postepeno uvodi avione tipa E195 u svoju flotu jer su im se oni pokazali kao vrlo rentabilni i pogodni za dobar dio linija u njhovoj mreži, međutim, iz nepoznatih razloga odustala je od ovog konkretnog aviona pa je on od ljeta prošle godine sve do 12.maja ove godine bio prizemljen na aerodromu Beograd. Odatle je OY-GDB prije nepunih mjesec dana preletio za poljski grad Bidogošč u kojem je sjedište kompanije „WYZL-2“ koja je sertifikovana za tzv. PART-145 održavanje aviona brazilskog proizvođača „Embraer“ i to vazduhoplova serije E170/190. Budući da je ovaj avion bio više-manje prizemljen i vrlo malo letio u posljednje četiri godine, u Air Montenegru su vrlo detaljno pristupili njegovoj provjeri u svim apsektima, u čemu su angažovali i stručnjake Embraera, odnosno poljske kompanije ovlašćene za održavanje i servisiranje aviona E170/190 serije.
U nekim krugovima u Crnoj Gori inače, izražavana je sumnja u ovaj avion koji, prema navodima koje je u medijima i na društvenim mrežama iznio kapetan Nikola Pavlićević – jedan od bivših pilota Montenegro Airlinesa i Air Montenegra, navodno ima manjkavu prateću tehničku dokumentaciju koja bi trebalo da detaljno svjedoči o njegovom održavanju i svim redovnim servisnim ili eventualnim vanrednim zahvatima popravki koji su tokom upotrebe ovog vazduhoplova, na njemu obavljani.
Iz AM su, međutim, porulili da je avion “o kome se spekuliše prošao sveobuhvatnu tehničku i operativnu provjeru, uključujući analizu stručnih timova Air Montenegra, proizvođača i EASA-sertifikovanih organizacija za održavanje.” Odbacili su sve prozivke Pavlićevića i dijela crnogorskih medija koji ih optužuju da navodnim nesavjesnim odnosom oko uvođenja ovog aviona u flotu,. AM navodno potencijalno ugrožava sigurnost letjenja i svojih putnika.
“Svaki korak u tom procesu realizuje se u strogoj saglasnosti sa važećim domaćim i međunarodnim propisima. U proces su uključeni svi relevantni subjekti – od proizvođača i ovlašćenih organizacija za održavanje i reviziju, do nacionalnih i međunarodnih regulatornih tijela. Sigurnost putnika, posade i operacija u cjelini ostaje naš apsolutni prioritet.”- poručili su iz nacionalne aviokompanije čiji je direktor Vuk Stojanović gostujući na TV Vijest, dolazak aviona sa servisa u Poljskoj gdje se on i farba u boje Air Montenegra, najavio za 20.jun . Strojanović jen pozvao svakoga od onih koji kritikuju ovaj posao I uzražavaju sumnje u njega, da javnosti i relevatnim institucijama prezentuju bilo kakav materijalni dokaz svojih tvrdnji o navodnim tehničkim i dokumnenacionim manjkavostima aviona OY-GDB te je naglasio da prema njegovim informacijama, zahtjev za upis tog aviona u srpki registar prošle godine kada ga je namjerava u dry lease uzeti Air Serbija, nije zapravo nikaad ni predat sršskom Direktoratu za civilno vazduhoplovstvo.
“Vazduhoplov o kojem se spekuliše prošao je sveobuhvatnu tehničku i operativnu provjeru, uključujući analizu stručnih timova Air Montenegra, proizvođača i EASA-sertifikovanih organizacija za održavanje. Tvrdnje o ‘nevalidnoj dokumentaciji’ i ‘ugroženoj sigurnosti’ su potpuno neosnovane, neargumentovane i kao takve predstavljaju očigledan pokušaj da se diskredituje profesionalni proces od strateškog značaja za našu kompaniju.“ -ocijenili su iz nacionalne aviokompanije, naglašavajuči da se operator od koga namjeravaju da iznajme avion “dio grupe vlasnika predmetnog vazduhoplova koji se nalazi na prioritetnoj listi EASA prevoznika.”
„Vlasnik te kompanije ujedno je i aktuelni predsjednik ERA-e (European Regions Airline Association), izabran glasovima članica kao što su Lufthansa Technik, Lufthansa Systems, TAP, KLM, Airbus, ATR i druge renomirane evropske organizacije. Ovakvi profesionalni kredencijali i međunarodno povjerenje za nas predstavljaju relevantan pokazatelj kredibiliteta – daleko značajniji od neutemeljenih tvrdnji i špekulacija pojedinaca bez stručnog legitimiteta, ali vrlo upitnog etičkog i bezbjednosnog profila.”- naveli su iz Air Montenegra.
Nezvanično, u nacionalnoj aviokompoaniji razmišljaju i da preduznmu pravne korake prema svima “koji neosnovano nanose reputacionu štetu Air Montenegru i pokušavaju da izazivo paniku i uznemirenje javnosti, neosnovanim tgrndjama o navodno ugroženoj siugurnosti naših putnika” jer je tako nešto bilo gdje u svijetu bez podnošenja čvrstog dokaza za osnovanost takvih tvrdnmji, krivično djelo koje bi se trebalo goniti i po službenoj dužnosti Tužilaštva.
Nacionalna aviokompnaija Air Montenegro (AM) koja je nastala iz nekadašnjeb bankrotoranog crnogorskog državnog avioprevoznika Montenegroairlines (MA) inače, jedna je od najiksusnijih u Evropi kada je upotreba i održavanje aviona tipa “embraer E-195” u pitanju Iza inženjera i tehničara AM je više od 18 godina praktičnog iskustva i kontinuiranih obuka za servisiranje i održavanje ovih aviona te ih oni “poznaju u prste” a AM ima i vrlo blizak odnos sa samim proizvođačem ovih vazduhoplova – brazilsom korporacijom Embraer koja je ranije upravo primjer crnogorske kompanije koja leti sa njenim avionima, izdvajala kao reprezentativan u smislu dobrog održavanja i sa njim povezanog izzuzetnog visokog nivoa redovnosti letova tih vazduhoplova.
foto: ACV
