Suprotnosti u propisima u Crnoj Gori nijesu ništa novo, zbog čega posljedice mogu trpjeti samo građani. Najfreškiji prijemjer je Zakon o izmjena i dopunama Zakona o penzijsko-invalidskom osiguranju (PIO) koji je stupio na snagu, a kojim je starosna granica za penzionisanje jedinstvane i iznosi 65 godina starosti i za žene i za muškarce i najmanje 15 godina staža. S druge strane, prema vežećem Zakonu o državnim službenicima i namještenicima, radni odnos prestaje, između ostalog, po sili zakona sa navršenih 67 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja.
– Državnom službeniku, odnosno namješteniku radni odnos prestaje po sili zakona kad navrši 67 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja, danom donošenja rešenja, piše u članu 122 Zakona o državnim službenicima i namještenicima, kojim je regulisana materija prestanka radnog odnosa.
Međutim, novim Zakonom o PIO, koji je nedavno objavom u Službenom listu Crne Gore stupio na snagu, jedinstven je odlazak u starosnu penziju sa 65 godina i namjanje 15 godina staža. Ovaj zakon objavljen je u Službenom listu 31. decembra 2023. godine. Skupština je 29. decembra usvojila izmjene i dopune Zakona o PIO, čije je glavno obilježje januarsko povećanje minimalne penzije na 450 eura.
– Radi se o dva različita pitanja jer se prvo odnosi na prestanak radnog odnosa kada se steknu propisani uslovi, a drugo na sticanje prava na starosnu penziju. Dugim riječima, neko lice može steći pravo na starosnu penziju, ali ono nema obavezu da ide u penziju i može nastaviti sa radom i dalje u skladu sa zakonom, ocijenio je u izjavi za „Dan“ advokat Veselin Radulović.
Radulović dodaje da član 122 Zakona o državnim službenicima i namještenicima propisuje prestanak radnog odnosa po sili zakona i u alineji 1 tog člana propisano je da državnom službeniku, odnosno namješteniku prestaje radni odnos po sili zakona kad navrši 67 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja – danom donošenja rješenja.
– Sa druge strane, Zakon o PIO u članu 17 propisuje uslove za sticanje prava na starosnu penziju i nedavnim izmjenama tog člana, koje su uslijedije nakon dubiozne odluke Ustavnog suda koji je utvrdio da postoji puna ravnopravnost žena i muškaraca u Crnoj Gori i da zato treba da važe jednaki uslovi za sticanje prava na penziju, propisano je da svaki osiguranik, bez obzira na pol, stiče pravo na starosnu penziju kad navrši 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja – danom donošenja rješenja, naveo je Radulović.
Ministarka rada i socijalnog staranja Naida Nišić kazala je 29. decembra, obrazlažući zakon, da se donošenje Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o penzijsko-invalidskom osiguranju predlaže u cilju regulisanja pravne sistuacije koja je nastala nakon prestanka važenja odredbe člana 17 stav 1 Zakona o PIO.
– Zakonom je utvrđeno pravo na starosnu penziju osiguranika (muškarca, žene) saglasno pravnim stavovima Ustavnog suda izraženim u odluci, odnosno propisuje se jedinstvena starosna granica za sticanje prava na starosnu penziju od 65 godina života i 15 godina staža, obrazložila je Nišić.
Smanjiće deformisanje tržišta rada
Prema riječima Naide Nišić, propisivanjem jedinstvene starosne granice od 65 godina života za sticanje prava na starosnu penziju, došlo bi do ograničavanja ranih izlazaka sa tržišta rada, a samim tim i do smanjenja deformisanja tržišta rada i povećanja podsticaja za osiguranike da produže svoj radni vijek, čime bi se postigla veća djelotvornost starosne granice za penzionisanje.
Podsjetila je i da je propisivanje starosne granice od 65 godina rezultat dogovora sa socijalnim partnerima, te da je jednoglasno usvojena na sjednici Socijalnog savjeta, koja je održana 2. decembra 2023. godine.
Foto: Dan
