Iz Instituta za javno zdravlja ističu da Svjetska zdravstvena organizacija i Organizacija Ujedinjenih naroda za hranu i poljoprivredu (FAO) već sedmu godinu zajednički obilježavaju Svjetski dan bezbjednosti hrane, a cilj ovog dana je podizanje svijesti i promovisanje konkretnih akcija za sprječavanje, otkrivanje i upravljanje rizicima vezanim za bezbjednost hrane, doprinoseći unapređenju zdravlja ljudi, odgovornoj trgovini, ekonomskom prosperitetu, poljoprivredi i održivom razvoju.
“U lancima snabdijevanja hranom uključeno je više aktera: proizvođači, prerađivači, prevoznici, distributeri, trgovci, kuvari i potrošači. U svakoj tački lanca opasnosti mogu dovesti do kontaminacije. Svi uključeni imaju ulogu i odgovornost u održavanju bezbjednosti hrane. Procjene kažu da se širom svijeta čak 600 miliona ljudi – gotovo svaki deseti – razboli nakon konzumiranja mikrobiološki kontaminirane hrane, pri čemu godišnje život izgubi oko 420 000 osoba. Djeca mlađa od 5 godina čine oko 40 odsto svih slučajeva obolijevanja od bolesti koje se prenose hranom, a procjenjuje se da godišnje čak 125 000 djece širom svijeta izgubi život usljed ovih oboljenja. Nebezbjedna hrana često sadrži mikrobiološke ili hemijske kontaminante – uključujući bakterije, viruse, parazite i štetne hemijske supstance – koji predstavljaju ozbiljnu prijetnju zdravlju ljudi kada se unesu putem hrane ili vode. Bolesti koje se prenose hranom predstavljaju ozbiljan javnozdravstveni izazov, jer usporavaju socioekonomski razvoj, opterećuju zdravstveni sistem i nanose štetu ključnim sektorima poput turizma i trgovine”, navodi se u saopštenju.
Globalna trgovina hranom, dodaju, procjenjuje se na 1,6 biliona američkih dolara godišnje, što čini oko 10 odsto ukupne svjetske trgovine.
“Ipak, procjenjuje se da se zbog posljedica konzumiranja nebezbjedne hrane svake godine izgubi oko 95 milijardi dolara, prvenstveno usljed smanjene produktivnosti i troškova liječenja.Bezbedna hrana je od presudnog značaja, ne samo za očuvanje zdravlja i sigurnost potrošača, već i za unapređenje kvaliteta života, ekonomski razvoj, trgovinu i međunarodni ugled svake zemlje. Tema Svjetskog dana bezbjednosti hrane, 7. juna 2025. godine, skreće pažnju na primjenu naučnih znanja kao glavne osnove za smanjenje bolesti, smanjenje troškova i spašavanje života. Ovogodišnja tema „Bezbjednost hrane, nauka u akciji” ističe vitalnu ulogu nauke u osiguravanju bezbjednosti hrane koju jedemo. Bez nauke ne bi bilo moguće održavati bezbjednost hrane duž prehrambenog lanaca , koji se često protežu širom svijeta i prelaze više granica”, navode iz IJZ.
Od jednostavnog nestanka struje kod kuće do trovanja hranom u restoranu, dodaju, do dobrovoljnog povlačenja kontaminiranih proizvoda ili izbijanja zaraze povezane s uvezenom hranom, incidenti u vezi sa bezbjednošću hrane mogu se dogoditi u različitim razmjerima i imati različite posljedice.
“U cijelom prehrambenom lancu – od “njive do trpeze” – milijoni ljudi oslanjaju se na strogo pridržavanje najboljih praksi, standarda i procesa utemeljenih na naučnim dokazima. Nauka nam pomaže da razumijemo kako i zašto se hrana može kontaminirati i uzrokovati bolest i pruža alate za njeno spriječavanje. Naučnici procjenjuju poznate i nove rizike, savjetuju vlasti, preduzeća i potrošače i podržavaju odgovorno donošenje odluka. Bez njihovog rada, održavanje hrane bezbjednom u današnjim globalno povezanim lancima bilo bi nemoguće. Na ovaj Svjetski dan sigurnosti hrane slavimo središnju ulogu nauke kao temelja sigurnosti hrane i kao ključnog saveznika u zaštiti zdravlja ljudi i dobrobiti naših društava. I baš zato slogan Svjetskog dana bezbjednosti hrane i dalje glasi: Sigurnost hrane je briga svih!”, saopštili su oni.
Smataraju da bi trebalo uložiti napore da se unaprijede resursi u sprečavanju širenja bolesti koje se prenose hranom u nacionalne sisteme nadzora, podstakne saradnja i kapaciteti među laboratorijama i poboljša razmjena podataka.
“U kontroli higijenske-zdravstvene ispravnosti hrane i vode, kontroli higijenskog stanja objekata i zaposlenih u radu sa hranom Institut za javno zdravlje Crne Gore, kroz svoju djelatnost učestvuje kao siguran partner proizvođačima, distributerima, prodavcima i svim zainteresovanima stranama”, navodi se u saopštenju.
Foto: IJZ
