Centar za građansko obrazovanje (CGO) je, tokom septembra, organizovao tri javne tribine pod nazivom „Zajedno protiv predrasuda“, u Bijelom Polju, Podgorici i Baru, saopštila je koordinatorka programa Aktivno građanstvo Željka Ćetković.
Kako je kazala, kroz intenzivnu diskusiju adresirana su prava LGBTIQ osoba u Crnoj Gori, kvalitet života koji imaju pripadnici ove zajednice, različiti stereotipi i predrasude koji ih prate, posljedice diskriminacije i nasilja, itd.
Odlazak LGBTIQ osoba iz lokalnih sredina zbog neprihvatanja bio je u fokusu tribine u Bijelom Polju, na kojoj se iskristalisalo i da samo jedna od prisutnih učesnica poznaje neku LGBT osobu koja otvoreno živi svoj identitet.
Ko-direktor LGBTI Asocijacije za jednaka prava za Zapadni Balkan i Tursku (ERA) i jedan od panelista tribina Danijel Kalezić istakao je da LGBTIQ osobe se u najvećem broju slučajeva odlučuju da napuste mjesto porijekla i presele, uglavnom u Podgoricu, kako bi živjeli slobodnije, a što u svojim primarnim sredinama nisu u mogućnosti zbog homofobije i transfobije.
„Ovo se loše odražava na sredine iz kojih potiču zbog odlaska onih koji mogu doprinijeti razvoju i napretku tih sredina, kao i po same LGBTIQ osobe koje u novim sredinama moraju iznova graditi život, a što i njihove početne pozicije čini lošijima u odnosu na ostale koji nisu bili primorani da se odluče na taj korak,“ ocijenio je Kalezić.
Zaključeno je i da Montenegro Prajd ima izuzetan značaj za prihvatanje LGBTIQ osoba, kako u protestnoj tako i u proslavnoj dimenziji, i apostrofiran uspjeh posljednjeg Prajda, koji je uprkos kontra-događaju u organizaciji SPC, bio najmasovniji do sada. Naglašeno je i da podrška koja dolazi od saveznika/ca i aktivista/kinja za ljudska prava održava borbu za jednakost LGBTIQ osoba i njihov život na jednakoj osnovi.
Javna tribina u Podgorici okupila je najveći broj učesnika/ca i generisala brojne zaključke. Između ostalog, ukazano je na značaj odbijanja predstavnika/ca LGBTIQ zajednice da svoje postojanje pravdaju umjesto da budu bezuslovno prihvaćeni od strane društva.
U Podgorici funkcioniše najviše servisa podrške za LGBTIQ osobe, pa je i to jedan od razloga zašto se tu LGBTIQ osobe osjećaju bezbjednije. Jedan od fokusa bio je i na ulozi religije i vjerskih zajednica u pokušaju unazađivanja postignutog u borbi za prava LGBTIQ osoba, a u tom dijelu je zaključeno da se vjerski velikodostojnici moraju suzdržati govora mržnje i instrumentalizovanja ljudskih prava.
Aktivistkinja za prava LGBTIQ osoba i jedna od panelistkinja Katica Maksan naglasila je da veliki broj građana i građanki ne želi da LGBT osobe učestvuju u (ne)formalnom obrazovanju mladih.
„Važno je naglasiti da je edukacija važna na svim poljima – podsjetiti sve građane i građanke da su LGBTIQ osobe svuda oko njih i da su uključene u sve segmente društva, sa istim pravima i obavezama kao i ostali građani i građanke. Uloga obrazovnih institucija je presudno važna, jer su vaspitači i profesori ključni dio sistema podrške i mogu mladima, kroz obrazovne programe, približiti različitosti u seksualnoj orijentaciji i rodnom identitetu,“ zaključila je Maksan.
Barska javna tribina je, kako je saopšteno, u organizacionom smislu bila najzahtjevnija i uključila je prisustvo policije zbog nedavnih homofobnih napada u tom gradu. Diskriminacija i nasilje su adresirani kao vid pokušaja sprječavanja seksualnih manjina i svih onih koji izlaze iz društveno iskonstruisanih rodnih uloga da žive svoj autentičan život. Uloga patrijarhata na stepen prihvatanja LGBTIQ osoba označena je kao negativna.
Koordinatorka programa za rodnu ravnopravnost iz Crnogorske LGBTIQ asocijacija Kvir Montenegro i jedna od panelistkinja Staša Baštrica kazala je da ako uzmemo u obzir činjenicu da patrijarhat promoviše tradicionalne uloge muškaraca i žena u kojima se heteroseksualna orijentacija i odnosi percipiraju kao jedini ispravni, normalni i zdravi, onda je jasno da ovakav vid stavova, učenja i vaspitanja, u najmanju ruku, može da protivrječi integrisanju LGBTIQ osoba u društvenu cjelinu.
„Patrijarhalno orijentisana društva sklonija su predrasudama i stigmatizaciji LGBTIQ osoba, što dalje vodi i do različitih oblika opresije, nasilja i diskrimacije,“ kazala je Baštrica.
Dodatno, na ovoj tribini stavljen je fokus i na kvir umjetnost i umjetničko izražavanje LGBTIQ osoba kao oblik aktivizma.
Zaključak svih tribina bio je da su predrasude i stereotipi štetni po LGBTIQ osobe, jer je malo onih sa pozitivnom konotacijom, kao i da imaju potencijal da prerastu u diskriminaciju i nasilje. Dodatno, jako prisustvo LGBTIQ zajednice u centralnom dijelu Crne Gore jeste i dijelom razlog lokalnih migracija ka Glavnom gradu Podgorici, pogotovo sa sjevera gdje se seksualne i rodne različitosti mnogo teže prihvataju.
U tom kontekstu, dodaje Ćetković, obrazovanje se vidi kao najvažniji način unaprijeđenja stepena prihvatanja LGBTIQ osoba, kako kroz formalne tako i neformalne edukacije mladih i ostalih građana/ki. Ukazano je i na potrebu građanskog vaspitanja/obrazovanja u formalnom obrazovnom sistemu kao obaveznog predmeta, uz uvođenje i seksualnog obrazovanja. Konačno, istaknuta je potreba usaglašavanja svih zakonskih akata sa Zakonom o životnom partnerstvu lica istog pola.
Na javnim tribinama su učestvovali članovi/ice LGBTIQ zajednice, aktivisti/kinje za ljudska prava, dugogodišnji organizatori Montenegro Prajda, predstavnici/e lokalnih samouprava, civilnog društva i medija, a diskusije su bile otvorene i konstruktivne.
„Javne tribine su održane u okviru projekta „Zajedno protiv predrasuda“, koji CGO sprovodi uz podršku Ministarstva ljudskih i manjinskih prava, a sa ciljem unaprijeđenja stepena prihvatanja LGBTIQ osoba, čime bi se poboljšao i njhov položaj, a posljedično i uvećao broj autovanih LGBTIQ osoba koje slobodno žive svoj identitet“, zaključuje se u saopštenju.
Foto: CGO
