Najmanje 14 krava već je eutanazirano na farmama u Danilovgradu i još nekoliko grla u Nikšiću zbog zaraze kju groznicom, oboljenjem koje se sa životinja može prenijeti i na ljude. Iz Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove navode da podaci nijesu alarmantni iako je ove godine više zabilježenih slučajeva bolesti koja je prvi put registrovana u Crnoj Gori prije deceniju.
Podatke o broju grla koja su zbog infekcije morala biti uspavana i zakopana saopštio je juče Javnom servisu direktor Uprave Vladimir Đaković.
On je sinoć Pobjedi potvrdio da su o svemu blagovremeno bili obaviješteni stručnjaci Instituta za javno zdravlje koji su sproveli nadzor na obje farme na kojima je registrovano obolijevanje životinja.
– Prema podacima kojima raspolažemo, urađene su provjere i niko od osoblja, kao ni veterinari nijesu zaraženi, odnosno svi nalazi na uzročnika oboljenja su bili negativni – kazao je Đaković.
Iako u najvećem broju slučajeva infekcija kod ljudi prolazi neopaženo ili uz blaže sipmtome, prema dostupnim podacima Instituta za javno zdravlje, postoji mogućnost razvijanja komplikacija ili nespecifičnog stanja praćenog visokom temperaturom. Napominje se da je direktno prenošenje sa inficiranog na zdravog čovjeka vrlo rijetka pojava.
Mjere na snazi od petka
Iako prethodnih dana nije bilo zvaničnih obavještenja, Ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva donijelo je naredbu za sprečavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje bolesti kju groznica kod goveda.
Naredba je objavljena u Službenom listu 16. avgusta i precizira set mjera koja se odnose na gazdinstva na kojima je serološkim ispitivanjem goveda utvrđeno prisustvo specifičnih antitijela mikroorganizma koji uzrokuje bolest. Cilj mjera je da se prati stanje i spriječi bilo kakva mogućnost da dođe do daljeg širenja zaraze, što uključuje i zabranu premještanja, prodaje ili uvođenja novih grla na farme dok se ne utvrdi da je situacija riješena.
– Mi smo uvijek zabrinuti kad su u pitanju zoonoze, bolesti koje se sa životinja mogu prenijeti na čovjeka. To nije alarmantno stanje i ništa što se inače ne dešava u ovom periodu godine – rekao je Đaković ranije za RTCG.
Pojasnio je da javnost nije upozorena ranije, jer se, prema njegovim riječima, radi o uobičajenoj situaciji za ovaj period godine i to se ponavlja iz godine u godinu.
Prema njegovim riječima, kad je ljeto, bolest se pojača, sa hladnim danima opada prisustvo.
– Možda je ima malo više nego prethodnih godina. Kju groznica je prisutna već godinama u Crnoj Gori. Ona se ne može suzbiti i iskorijeniti, čak kod nas se već i odomaćila pod nazivom „balkanski grip“ – naveo je Đaković.
Napomenuo je da je Uprava donijela program i set mjera koji će sprovoditi kako bi učinili sve da bolest stave pod kontrolu, a formiran je i stručni tim koji prati stanje na terenu.
Navodi i da postoji vakcina koju je odobrila Evropska unija i da se o tome razmišlja kao opciji.
– Ukoliko naš stručni tim donese odluku, moraćemo odvojiti sredstva za kupovinu te vakcine – poručio je on.
Potvrdu da je kju groznica registrovana i u Nikšiću saopštila je veterinarska inspektorka Slavica Sudžum.
– Na jednoj farmi u Nikšiću potvrđeni su slučajevi kju groznice. Nekoliko je krava eutanazirano i shodno preporukama zakopano, a nekoliko je oboljelih. Obaviještena je i epidemiološka služba u Nikšiću – kazala je Sudžum za RTCG.
Ona smatra da država treba da donese odluku o vakcinaciji grla.
– Radi se o vakcini koja košta svega nekoliko eura. Svako grlo je vrijedno – zaključuje ona.
Bakterijsko oboljenje
Prema podacima Instituta za javno zdravlje kju groznica (Q) je akutno bakterijsko oboljenje praćeno visokom temperaturom. Uzročnik je mikroorganizam Coxiella burnetii, koji može da dostigne visoke koncentracije u životnoj sredini, a relativno je otporan na djelovanje brojnih dezinfekcionih sredstava.
Inkubacija traje dvije do tri nedjelje, a početak manifestacije oboljenja kod ljudi može biti iznenadan, praćen drhtavicom, glavoboljom, slabošću, malaksalošću i obilnim znojenjem.
– Postoje velike razlike u težini kliničke slike i u trajanju oboljenja. Infekcija može proći i bez kliničkih manifestacija ili u obliku nespecifičnog i febrilnog stanja nepoznatog uzroka.
Laboratorijska dijagnoza postavlja se dokazivanjem porasta specifičnih antitijela u serumu uzetom u akutnoj fazi i u fazi rekonvalescencije, pomoću IF, mikroaglutinacije, RVK ili ELISA.
Navodi se da je kju groznica rasprostranjena na svim kontinentima, realno obolijevanje je češće nego što se prikazuje zbog blagog toka kod mnogih bolesnika, rijetke kliničke sumnje na ovo oboljenje i nedostupnosti laboratorijske dijagnostike.
Kako su životinje, posebno preživari, uključujući krave, koze ili ovce, prirodni „rezervoari“ uzročnika, najčešće obolijevanje se može javiti među veterinarima, mesarima (povremeno mljekarima) i poljoprivrednicima.
– Epidemijski se javlja među radnicima zaposlenim u skladištima, pogonima za pakovanje mesa, uzgajalištima, laboratorijama za dijagnostiku u medicinskim ustanovama u kojima se koriste ovce (posebno bremenite) radi istraživanja – podaci su IJZ.
Pored životinja koje se uzgajaju, mogu se registrovati i kod pasa, mačaka, nekih divljih životinja, pa čak i ptica i krpelja.
– Inficirane životinje, uključujući ovce i kućne mačke, obično su bez simptoma, ali masovno izlučuju uzročnike u toku rađanja mladih – navode iz IJZ.
Poznato je da se bolest može prenijeti u direktnom kontaktu sa zaraženom životinjom ili udisanjem vazduha koji sadrži kontaminiranu prašinu.
Prvi slučaj 2013. godine
Kju groznica dijagnostikovana je u Crnoj Gori od 2013. godine, i sporadičnih slučajeva ove bolesti bilo je skoro svake naredne godine. Slična situacija je, prema podacima Uprave za bezbjednost hrane, i sa zemljama regiona, ali i Evrope.
Prema preporukama Međunarodne organizacije za zdravlje životinja (OIE) i Evropske agencije za bezbjednost hrane (EFSA), naložene su mjere eutanazije svih grla koja su bila pozitivna na ovo oboljenje. Preventivno, ranijih godina je prilikom pojave bolesti epidemiološke službe pratile zdravstveno stanje članova porodice na čijim gazdinstvima se bolest pojavila, kao i veterinarskog osoblja kako bi se otklonila sumnja na njihovo obolijevanje.
– Poznato je da se bolest može prenijeti u direktnom kontaktu sa zaraženom životinjom ili udisanjem vazduha koji sadrži kontaminiranu prašinu – podaci su IJZ-a.
Foto: elements.envato
