Seksualno uznemiravanje, ucjenjivanje, sekstičko ponašanje i govor, odnosno verbalne i neverbalne radnje kojima se iskazuju polne predrasude strogo su zabranjeni na Univerzitetu Crne Gore (UCG), a ukoliko se ipak dogode, protiv zaposlenog ili studenta biće pokrenut disciplinski postupak.
Isto može uslijediti i ako se ispostavi da se radi o lažnom prijavljivanju tih radnji, piše u Pravilima o zaštiti od diskriminacije po osnovu pola i drugih ličnih svojstava i zaštiti od seksualnog uznemiravanja i ucjenjivanja, koji je donio Upravni odbor UCG, a objavljen je u posljednjem Biltenu.
Tim pravilima naglašavaju se poštovanje i zaštita ljudskih prava, kao i zabrana diskriminacije i bilo kakvog oblika seksualnog uznemiravanja, ucjenjivanja, seksističkog ponašanja ili govora…
Prema dokumentu, seksualno uznemiravanje definisano je kao “svaki neželjeni verbalni, neverbalni ili fizički akt koji ima za cilj ili predstavlja povredu dostojanstva zaposlenog ili studenta Univerziteta Crne Gore”.
“…Koji je zasnovan na polu ili drugim ličnim svojstvima, a koji izaziva strah ili stvara neprijateljsko, ponižavajuće ili uvredljivo okruženje i protivno je volji studenta ili zaposlenog… Neželjene seksualne verbalne primjedbe i predlozi, razni neželjeni pozivi, fizički dodiri, govor tijela, emocionalno proganjanje, ponavljano neželjeno upućivanje verbalnih i fizičkih predloga polne prirode drugoj osobi, fizičko napastvovanje, ponavljano neželjeno iznošenje šala i opaski koje su polno obojene, uključujući aluzije na pol”, navodi se u dokumentu.
Seksualno ucjenjivanje je, kako piše, navođenje na prihvatanje ponašanja seksualne prirode uz obećanje nagrade, prijetnje ili ucjene.
“Odnosno svako ponašanje u vidu sugestije, predloga ili traženja usluga seksualne prirode, radi narušavanja određenih prava ili ispunjavanja obaveza na Univerziteta, ili ponašanje kojim se licu prijeti da će mu, u slučaju odbijanja pružanja traženih usluga, biti ugrožena prava, otežano ili onemogućeno ostvarivanje obaveza ili da će se iznijeti nešto što može škoditi njegovoj časti ili ugledu…”.
Seksističko ponašanje i govor čini svaka radnja zasnovana na ideji da je neko “zbog svog pola inferioran ili superioran u odnosu na drugog”, dok se diskriminacija po osnovu pola definiše kao svako nejednako postupanje.
“Odnosno propuštanje postupanja prema jednom licu, odnosno grupi lica jednog pola u odnosu na lica drugog pola, kao i isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva jednom licu, odnosno grupi lica jednog pola u odnosu na lica drugog pola, zbog kojeg se nekom licu otežava ili negira priznavanje, uživanje ili ostvarivanje ljudskih prava i sloboda u građanskom i političkom, ekonomskom, socijalnom, kulturnom i drugim oblastima javnog i privatnog života. Diskriminacijom po osnovu pola smatra se i podsticanje, pomaganje, davanje instrukcija, kao i najavljena namjera da se određeno lice ili grupa lica diskriminišu po osnovu pola”, navodi se.
Ukoliko dođe do seksualnog uznemiravanja i ucjenjivanja, nadležna tijela dužna su da efikasno postupe i da ne zanemaruju prijave takvih ponašanja.
“Svaki postupak zaštite od seksualnog uznemiravanja i ucjenjivanja, seksističkog ponašanja i govora smatra se hitnim. Ukoliko je zaposleni istovremeno i student njegova odgovornost za seksualno uznemiravanje utvrđuje se u zavisnosti od toga u kojem je statusu preduzimao radnje zbog kojih je pokrenut postupak protiv njega/nje”.
Prema dokumentu, Univerzitet i organizacione jedinice dužni su da osnažuju, podržavaju i poštuju dostojanstvo svih lica, kao i da spriječe sve oblike seksualnog uznemiravanja. Dužni su i da edukuju zaposlene i studente “radi prepoznavanja, prevencije i zaštite od diskriminacije na osnovu pola, rodnog identiteta, seksualne orijentacije ili interseksualnih karakteristika”.
Savjetodavnu zaštitu od diskriminacije, stoji u Pravilima, vodi povjerenik, a postupak pred njim je “savjetodavne prirode i o njemu se ne vode službene evidencije”.
“Omogućavanjem vođenja savjetodavne procedure Univerzitet daje mogućnost mirnih rješenja, naročito kada se radi o seksističkom ponašanju i govoru i seksualnom uznemiravanju i ucjenjivanju koje može da se prevaziđe na alternativan način. Povjerenik je dužan da obavi razgovor sa podnosiocem prijave u roku od 15 dana, od dana dostavljanja prijave, odnosno u roku od osam dana, ukoliko okolnosti predmetnog slučaja ukazuju da se za učinjeno djelo može, saglasno zakonu, izreći otkaz ugovora o radu”, piše u dokumentu.
Pravilima o zaštiti od diskriminacije po osnovu pola i drugih ličnih svojstava apostrofira se da je zloupotreba prava na zaštitu od seksualnog uznemiravanja i ucjenjivanja, kao i seksističkog ponašanja i govora kažnjiva.
“Zloupotreba prava na zaštitu postoji ako je podnosilac zahtjeva za zaštitu od diskriminacije po osnovu pola i drugih ličnih svojstava, seksualnog uznemiravanja i ucjenjivanja, seksističkog ponašanja i govora, svjestan ili je morao da bude svjestan, da nema osnovanih razloga za pokretanje postupka zaštite, kao i ako je podnosilac, postupak pokrenuo kako bi za sebe ili drugo lice pribavio korist ili drugom licu nanio štetu”, ističe se u Pravilima, i dodaje da disciplinski postupak “može da bude vođen u slučaju zloupotrebe prava na zaštitu”.
Foto: Boris Pejović/Vijesti
