Investicije koje se u posljednje vrijeme pominju jedino su analizirane kroz finansijski dio realizacije i najmanje se tu može pričati o prostoru. Ovo je najveći izazov koji predstoji Ulcinju i Crnoj Gori ako se bude otvorila ka ispunjavanju želja potencijalnih investitora bez prethodno učešće struke i javnog mijenja, kaže Škeljzen Sulejmani, sekretar Sekretarijata za prostorno planiranje i odrzivi razvoj Opštine Ulcinj.
“Dok nema planova – nema ni rješenja”, upozorava Mehmed Mila iz ulcinjske Službe gradskog arhitekte, napominjući da je divlja gradnja jedan od gorućih problema u čitavoj Crnoj Gori i da se najčešće javlja u područjima gde nije izrađena planska dokumentacija.
“Problemi koji nastaju usljed nepostojanja planske dokumentacije su brojni, ali najveću štetu prostoru nanosi pojava nelegalne gradnje. Nedostatak planskih dokumenata, naročito u zonama koje su definisane kao urbane, odnosno valorizovane kao građevinske zone, ima negativne posljedice ne samo na razvoj privatnog, već i javnog prostora, jer onemogućava planski razvoj infrastrukture”, decidan je Sulejmani, uz opasku da što se više odlaže donošenje planova, to će situacija na terenu biti složenija za izradu budućih planova, koji će u velikoj mjeri morati da se prilagode zatečenom stanju.
Do usvajanja Zakona 2017. godine, odnosno do 2018, lokalne samouprave su imale nadležnost za donošenje planova. Nakon toga, sve preuzima nadležno ministarstvo.
U tom kratkom prelaznom periodu, od samo godinu dana, Opština Ulcinj je usvojila čak pet planova: Pinješ 3, Liman 2, Đerane 1, ID DUP Pristan i LSL Akva park u Štoju. Vlada i Ministarstvo su u istom roku usvojili RT Đerane – Port Milena. Ukupno šest planova u samo godinu dana.
“Od tada do danas usvojen je svega jedan jedini plan – Donji Štoj. I to za područje gde se, navodno, nalazi više od 8.000 divljih objekata. Tačan broj? Ne znamo, jer se snimanje i dalje vrši”, objašnjava Mila uz napomenu da, iako nije radio detaljnu analizu, veruje da će većina tih objekata moći da se legalizuje kroz novi plan.
Činjenica je, dodaje on, da i dalje nema usvojenih planova za neke od najatraktivnijih lokacija uključujući Stari grad, Novu Mahalu, Bjelu Goru, Đerane 2, Borovu šumu na Pinješu, Mavrijan, Kruče, Gornji Štoj…
“Zamislite, izmjene i dopune PUP-a su pokrenute još 2018. godine. Do danas su ostale mrtvo slovo na papiru. Mijenjaju se vlade, mijenjaju se lokalne vlasti, a planer čeka ‘dogovor’ da bi se nešto usvojilo. Najveći kamen spoticanja je upravo borova šuma na Pinješu gdje se većini vlasnika uskraćuje pravo gradnje, dok se s druge strane, na osnovu člana 218a, pojedincima omogućava gradnja hotela visoke kategorije i to bez osnovne infrastrukture”, dodaje Mila.
Sa stupanjem na snagu novog zakona u aprilu 2025. dio nadležnosti za prostorno planiranje i kontrolu prenosi se na lokalne samouprave, i to u dijelu koji se odnosi na izradu lokalnih planskih dokumenata, izdavanje građevinskih dozvola i kontrolu izgradnje objekata do 3.000 m² bruto površine.
“Vjerujem da nam zakonski okvir garantuje da će rezultat potencijalne investicije biti uspješan, te da samo investicije koje se mogu realizovati u okviru važeće zakonske regulative može imati dominantan pozitivan uticaj u odnosu na eventualne negativne efekte. U ovom smislu ne smatram da nepostojanje planova koči investicije, jer imamo urbanizovane zone za koje je ova mogućnost otvorena”, ističe Sulejmani.
Od koga je, mnogo je
Govoreći o investicijama Morskog dobra u Ulcinju, Mehmed Mila ističe da je bez rezultata uloženo million eura u pristanište Velika skela, funkcionalnost Male skele je, prema njegovim riječima – nula. Rampa za izvlačenje čamaca, tvrdi Mila, nikad nije primljena, a izrada projekta staze Albatros – Đerane se čeka još od 2017. godine, ako ne i duže.
“A da, hvala za nove lampe na Pristanu, to funkcioniše. Istina, kako duva vjetar, tako treperi koje svjetlo, ali ajde, neka im bude. Za koga je – dobro je, od koga je – još bolje je”, komentariše Mila.
foto: Vijesti
